Kamienica barokowa, w typie związanym z kręgiem północnym, powstała w 3. ćwierci XVII wieku. Od 1850 roku właścicielem nieruchomości był kupiec zbożowy Ojzer Lewita. W latach 1852-1855 i 1857-1862 próbował sprzedać swoją własność Radcy Honorowemu i Nadzorcy Więzienia Płockiego Szymonowi Dzierzgowskiemu. W roku 1862 nieruchomość […]
16 listopada 1930 roku został założony w Płocku oddział Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego “Frajhajt” w Polsce. Założycielami oddziału byli Mojżesz Zander (ur. 1905), Toba Nasielska (ur. 1908), Lejb Licht (ur. 1909), Symcha Guterman (ur. 1903) oraz Szlama Lipner (ur. 1906). Organizacja miała charakter socjaldemokratyczny, była związana z […]
Samuel Nadel urodził się w wielodzietnej rodzinie żydowskiej, jako syn krawca Nuty Wolfa Nadela (1815-1879) i Sury Temy z domu Zylberman (ur. 1825). Rodzina Nadel mieszkała przy ulicy Kolegialnej 12 – w kamienicy, której właścicielem w latach 1854-1855 był znakomity lekarz pochodzący z Działoszyc koło Miechowa Samuel Tugendhold (1818-1866), od 1864 roku związany z Łodzią. Od 1873 roku Nuta Wolf Nadel wraz z małżonką byli właścicielami nieruchomości położonej przy nieistniejącej dziś ulicy Niecałej pod numerem 46, którą kupili od Mośka i Perli małżonków Altman. Aż do wybuchu II wojny światowej kamienica ta była własnością ich spadkobierców.
Wspomniana wyżej Sura Tema Zylberman była córką Szymsze i Pessy Ryfki. Jej bratem był Chaim Mortka Zylberman (1822-1879) – spowiednik w płockiej synagodze, następnie zastępca rabina.
W roku 1880 Samuel Nadel wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. W mieście Newark założył rodzinę z pochodzącą z miejscowości Koło Fajgą Smołą (1857-1924), córką Lajbusza i Ejdli z Bornsztejnów.
Wkrótce po przyjeździe do Newark, Samuel rozpoczął karierę jako wytwórca cygar. Następnie założył własną firmę pod nazwą „Nadel Cigar Manufacturing Company”, w której pracowali jego bracia i niektóre z jego dzieci. Samuel aktywnie angażował się w działalność Temple B’nai Abraham (synagoga założona przez polskich emigrantów), przez pewien czas pełnił funkcję przewodniczącego kongregacji.
Jeden z synów Samuela, Louis (1891-1976), studiował inżynierię i został wynalazcą, który pracował z Thomasem Edisonem.
W dniu dzisiejszym odbył się pierwszy w historii powojennej Polski Marsz Pamięci w Gostyninie, w którym potomkowie gostynińskich i gąbińskich Żydów, wraz z mieszkańcami miasta w symboliczny sposób upamiętnili ofiary Holokaustu. Wydarzeniu towarzyszyło odsłonięcie tablicy upamiętniającej Józefę Gierblińską. Dzięki jej odwadze i poświęceniu II wojnę […]
Mój prapradziadek Beniamin Koryto (urodzony w 1802 r. w Sochaczewie) i moja praprababka Tyla (z domu Sierota, urodzona w 1804 r. w Służewie) jako pierwsi z rodu Koryto osiedlili się w Płocku. Mieli sześcioro dzieci: Joela, Surę Łaję, Ryfkę, Hersza, Ruchel i Izraela. Izrael, mój […]
Józef Rogozik urodził się w 1875 roku w Międzyrzeczu, jako syn Chaima i Ruchli. Był współzałożycielem (w 1914 roku) Komitetu Niesienia Pomocy Żydom w Płocku i Towarzystwa Udzielania Bezpłatnej Pomocy Lekarskiej Ubogim Żydom. W 1916 roku został wybrany do zarządu Gminy Żydowskiej w Płocku oraz do Rady Miejskiej. W okresie międzywojnia kierował Towarzystwem Opieki nad Dziećmi Żydowskimi. Posiadał udziały w Towarzystwie Żeglugi Parowej Merkury w Płocku. Nazywany był płockim Rotschildem. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Józef Rogozik mieszkał wraz z rodziną w kamienicy przy ulicy Kolegialnej 6 w Płocku.
Bratem Józefa był Uszer Zelek vel Adolf Rogozik (ur. 1869) – bankier i przemysłowiec, właściciel Banku A. Rogozik i S-ka oraz przedsiębiorstwa Żegluga Parowa na Wiśle.
Bibliografia:
W poniedziałek 20 maja potomkowie gostynińskich i gąbińskich Żydów, Burmistrz Miasta Gostynina i inicjatywa Wielokulturowy Gostynin zapraszają na marsz upamiętniający zagładę gostynińskich Żydów: “Wraz z kilkudziesięcioosobową grupą gości z Izraela, Stanów Zjednoczonych i krajów europejskich chcemy w symboliczny sposób, w cichym marszu, upamiętnić zagładę gostynińskich […]
Fabiusz Margulies (1892-1943) – przedsiębiorca, kierownik Fabryki Maszyn Rolniczych w Płocku. Był synem pochodzącego z Łodzi Maurycego Marguliesa (1856-1933) oraz Frajdy z Ejzenbergów (ur. 1861). Siedziba firmy Marguliesów mieściła się przy ulicy Tumskiej. W swojej ofercie miała m.in. żelazne osie toczone do bryczek i powozów, […]
Icek Nelkin (ur. 1886) wraz z żoną Małką z Finkelsztejnów (ur. 1877) i dziećmi: Dwojrą (ur. 1911), Mordką (ur. 1915), Anną (ur. 1918), Maurycym (ur. 1921) i Leonardem (ur. 1924) przed wojną mieszkali przy ulicy Grodzkiej 8 w Płocku. Icek był z zawodu handlarzem. Prapradziadek Anny, Dwojry, Mordki, Maurycego i Leonarda – Icek Nelkin (ok. 1768-1838) wraz z żoną Surą (ok. 1778-1848) pochodzili z Płońska. Tu też urodził się ich pradziadek – Joel Nelkin (ur. 1819), z zawodu handlarz. W 1842 roku Joel poślubił Esterę Branę z domu Łopatka, córkę Mortki i Enty, swoją równolatkę. Joel i Estera Brana Nelkin mieli dziewięcioro dzieci: córki Surę (ur. 1852), Hanę (ur. 1854), Gitlę (ur. 1858), Chaję Libę (ur. 1861), Gołdę (ur. 1865), Entę (ur. 1866) i Ruchlę (ur. 1871) oraz synów Mortkę (ur. 1850) i Icka Szlamę (ur. 1843). Mortka Nelkin, również zawodowo zajmujący się handlem, ożenił się z Taubą Ruchlą Wyrobek (ur. 1856), córką Szmula i Fajgi z Zająców. Ich dziećmi byli Mindla (ur. 1878), Fradel (ur. 1879), Dyna (ur. 1881), Dwojra (ur. 1888), Abram Moszek (ur. 1892), Noma (ur. 1893), Zelman Boruch (ur. 1895) oraz wspomniany wyżej Icek Nelkin. Mortka z Taubą Ruchlą i dziećmi mieszkali przy ulicy Synagogalnej w Płocku.
Żona Icka Nelkina – Małka Finkelsztejn była córką Lajzera (1833-1877), syna Markusa i Brany, oraz pochodzącej z Kleczewa Hany (ur. 1836), córki Szlamy i Sury małżonków Rafałowicz. Małka miała kilkoro rodzeństwa: siostry Ruchel (ur. 1862), Szaję Esterę (ur. 1864), Rojzę (ur. 1870), Fajgę (ur. 1873) i brata Abrama Moszka (ur. 1866).
W czasie II wojny światowej rodzina Nelkinów została zamordowana w Treblince. Wojnę przeżyła tylko Anna Nelkin i jej brat Mordka. Los Maurycego Nelkina pozostaje nieznany.
Zdjęcia z albumu rodzinnego Miriam Gavish:
Jesienią 2016 roku z pejzażu miasta Płocka zniknęła charakterystyczna kamienica usytuowana przy ulicy Kolegialnej 28, w której przed wojną mieściło się żydowskie gimnazjum. Warto w skrócie przypomnieć historię tego miejsca, które przez dwie dekady związane było z historią płockich Żydów. Na początku XIX wieku właścicielami […]
