Tag: Żydzi na Mazowszu

Stary Rynek 13

Stary Rynek 13

Właścicielem kamienicy w stylu historyzującym od roku 1873 był handlarz zbożem i wełną Markus Frenkiel Wolffsohn (1830-1910), po którym odziedziczył ją jego syn Izydor (Icek). Kolejnym jej właścicielem był handlarz Moszek Firstenberg (ur. 1852), syn Izraela i Fajgi ze Szlamów, który nabył ją w roku […]

Roza Holcman

Roza Holcman

Roza Holcman (ur. 1910), córka Lejby (1886-1930) i Lizy Lei z Rozenbergów (1888-1975), była pierwszą w Płocku kobietą – adwokatem. W 1934 roku ukończyła prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Praktykę przygotowującą do zawodu prawniczego odbyła u Kazimierza Mayznera (1883-1951) – znanego płockiego prawnika i działacza społeczno-kulturalnego. […]

Ulica Synagogalna

Ulica Synagogalna

Ulica Synagogalna to jedna z ulic tworzących dawną dzielnicę żydowską w Płocku. Zawdzięcza swoją nazwę nieistniejącemu już dziś budynkowi głównej synagogi gminnej zlokalizowanej na placu między ulicą Synagogalną i Tylną, na działce oznaczonej numerem hipotecznym 32 (więcej o synagodze można przeczytać tu: https://jewishplock.eu/wielka-synagoga/). Synagoga stanowiła miejsce modlitwy i zgromadzeń religijnych, organizowano tu także uroczyste nabożeństwa z okazji np. imienin Ignacego Mościckiego, rocznicy powstania styczniowego, czy odparcia najazdu bolszewików. W czasie okupacji synagoga została wykorzystana przez Niemców na warsztat samochodowy i garaż dla autobusów. Rozebrano ją w 1951 roku. Przy ulicy Synagogalnej przed wojną mieściła się szkoła religijna stopnia wyższego (bet hamidrasz). Budynek z przeznaczeniem na bożnicę i szkołę wzniósł Markus Kazriel Dancygier, który zakupił tę posesję w roku 1832. W 1834 roku przekazał budynek gminie żydowskiej. Prócz domu podarował także 258 książek, w tym 81 sztuk Talmudu Babilońskiego, prace Mojżesza Majmonidesa, Adama Chochmasa oraz dwa rodały dla szkolnej biblioteki. W 1865 roku przy ulicy Synagogalnej w domu Dawida Łaskiego została otwarta szkoła elementarna wyznania mojżeszowego, której kierownikiem był Hersz Szejman, a następnie Abraham Jakub Papierna. Pod koniec XIX wieku przy ulicy tej funkcjonowały także chedery: Matysa Gutmachera, Izraela Wolfa Kona, Markusa Ryża oraz Szyi Konczewskiego. Mieszkańcy ulicy trudnili się handlem obuwiem (Ides Fuks, Lewin Lichtensztajn, Dawid Pokrzywa, Szlama Taub), towarami galanteryjnymi (Szmul Grünbaum), łokciowymi (Icek Koralczyk, Jojne Horowitz), wyrobami tabacznymi (Szymon Luszyński, Abram Majzner), skórami (Mosiek Globus, Józef Szpiro) i mąką (Wolf Piechotka). Przy ulicy funkcjonowały dwa magazyny mód – Jakuba Kowadły i Chananie Zylbermana. Według danych z roku 1926 przy ulicy Synagogalnej zarejestrowana była firma Jakuba Cymblera (sklep kolonialny – Synagogalna 6), Izaaka Gewircmana (sprzedaż masła, jajek i owoców – Synagogalna 26), Symchy Kanarka (piekarnia – Synagogalna 22) oraz Mojżesza Lissera (piekarnia – Synagogalna 16). W chwili wybuchu II wojny światowej przy ulicy Synagogalnej mieszkało 446 osób. Przedłużeniem ulicy Synagogalnej była ulica Niecała. W miejscu dawnych zabudowań znajduje się dziś Plac 13 Straconych oraz pomnik ku czci Polaków, którzy w dniu 18 września 1942 r. zostali powieszeni przez hitlerowców.

 

Adam Neuman-Nowicki

Adam Neuman-Nowicki

Adam Neuman-Nowicki urodził się 23 września 1925 roku w Płocku, jako syn Mosze Szlomo Neumana (1893-1942; syn Jehudy Lejba i Leji z Niedźwiedziów) oraz Frymety z Goldkindów (1894-1942; córka Abrama i Temy). Jego rodzina należała do aktywnych, zasymilowanych członków żydowskiego społeczeństwa płockiego. Mosze Szlomo Neuman […]

Zduńska 13a (Przytułek dla Starców i Kalek wyznania mojżeszowego im. małżonków Flatau)

Zduńska 13a (Przytułek dla Starców i Kalek wyznania mojżeszowego im. małżonków Flatau)

Baszta obronna przy ulicy Zduńskiej 13a stanowi pozostałość średniowiecznych obwarowań miasta. W XVIII wieku została przebudowana na dom mieszkalny. Nieruchomość na przestrzeni XIX wieku wielokrotnie zmieniała właścicieli. W 1890 roku nabył ją od Daniela i Emilii z Bytnerów małżonków Kolbe Moryc Safian za kwotę 12000 […]

Śladami Żydów ziemi płońskiej

Śladami Żydów ziemi płońskiej

Od 13 czerwca w Gminnym Ośrodku Kultury w Sochocinie będzie można zapoznać się z wystawą „Żydowski hrabia. Rzecz o Stanisławie Posnerze”, przygotowaną w ramach działań Fundacji Nobiscum. Wystawa była prezentowana w zeszłym roku w filii nr 7 Książnicy Płockiej, w związku ze 150. rocznicą urodzin tego wybitnego prawnika-cywilisty, socjologa i publicysty, wpisując się zarazem w obchody 100. lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, zaś w styczniu tego roku towarzyszyła charytatywnemu V Biegowi Powstania Styczniowego w Kucharach Żydowskich.

Więcej o wystawie: https://fundacjanobiscum.eu/zydowski-hrabia-w-sochocinie-zapraszamy-na-wystawe-o-stanislawie-posnerze/

W związku z prezentacją wystawy w Gminnym Ośrodku Kultury w Sochocinie mieliśmy okazję zwiedzić nie tylko samo miasteczko, ale także cmentarz żydowski w Sochocinie oraz leżący między Płockiem a Sochocinem Płońsk, w tym budynek, w którym mieszkał Dawid Ben Gurion, z pamiątkową tablicą poświęconą pierwszemu premierowi Izraela, miejsce w którym stała synagoga oraz Skwer im. Dawida Ben Guriona. Dziękujemy Piotrowi Sokołowskiemu z Kuchar Żydowskich za poświęcony czas i inspirujący spacer śladami Żydów na Mazowszu Północnym. Zapraszamy do obejrzenia zdjęć!

Rodzina Holcman

Rodzina Holcman

Na początku lat 30. XX wieku rodzina Holcman mieszkała przy ulicy Kolegialnej 4 w domu Rafała Płońskiera. Moszek Holcman (ur. 1890), syn Joska i Fajgi z domu Zelkman, pochodził z Czerwińska nad Wisłą. Z zawodu był handlowcem. Jego żoną była Marjem z domu Szeraszew (ur. […]

Z historii kamienicy przy ulicy Józefa Kwiatka 11

Z historii kamienicy przy ulicy Józefa Kwiatka 11

Plac oznaczony numerem hipotecznym 75 i 76, na którym stoi obecna kamienica, został wydzierżawiony przez Urząd Municypalny Miasta Płocka Józefowi Markusowi Poznerowi dnia 15 października 1821 roku. Józef Markus Pozner (ok.1763–1844) był kupcem w branży sukienniczej oraz właścicielem szynku. Należały do niego m.in. nieruchomości położone […]

Aniela Oberfeld

Aniela Oberfeld

Aniela Oberfeld urodziła się w 1900 roku jako córka Rudolfa (1859-1933) i Franciszki z Bersztajnów (ur. 1875). Jej ojciec był znanym w Płocku prawnikiem i działaczem oświatowym, matka – pedagogiem i działaczką społeczną. Rodzina Oberfeldów mieszkała w kamienicy przy dawnej ulicy Dobrzyńskiej (obecnie Kazimierza Wielkiego) pod numerem 5. Aniela Oberfeld ukończyła studia akademickie na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Zgodnie z Ustawą Sejmową o Szkołach Akademickich z dnia 13 lipca 1920 roku, Rada Wydziału Elektrycznego na posiedzeniu w dniu 10 lutego 1927 roku, na wniosek Komisji Egzaminacyjnej, przyznała jej stopień inżyniera-elektryka. Przed wybuchem II wojny światowej Aniela Oberfeld pracowała w czeskiej fabryce Skoda w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego została wywieziona do Opoczna.

 

Aniela Oberfeld (źródło: Archiwum Państwowe w Płocku, Starostwo Powiatowe w Płocku, sygn. 28), JewishPlock.eu
Aniela Oberfeld (źródło: Archiwum Państwowe w Płocku, Starostwo Powiatowe w Płocku, sygn. 28)
Legitymacja tramwajowa Anieli Oberfeld (źródło: Archiwum Państwowe w Płocku, Starostwo Powiatowe w Płocku, sygn. 28), JewishPlock.eu
Legitymacja tramwajowa Anieli Oberfeld (źródło: Archiwum Państwowe w Płocku, Starostwo Powiatowe w Płocku, sygn. 28)
Pamięć o Żydach wyszogrodzkich

Pamięć o Żydach wyszogrodzkich

Przy ulicy Niepodległości w Wyszogrodzie znajduje się cmentarz żydowski założony w pierwszej połowie XIX wieku. W czasie II wojny światowej został całkowicie zdewastowany przez Niemców, którzy wykorzystali nagrobki do utwardzania dróg i budowy chodników. Po wojnie wzniesiono tu pomnik upamiętniający ofiary Holokaustu. Wyryto na nim […]


error: