Estera Golde-Stróżecka
Estera Golde-Stróżecka – wolnomyślicielka, aktywistka na rzecz praw kobiet, publicystka, działaczka polityczna i kulturalno-oświatowa, lekarka, urodziła się 1 sierpnia 1872 roku w Płocku, jako córka Beniamina i Liby Ruchli z Goldsztejnów. Jej ojciec był znanym w mieście kupcem, przemysłowcem i działaczem filantropijnym. Po ukończeniu Gimnazjum Gubernialnego w 1888 roku, wyjechała do Genewy i Paryża, gdzie studiowała nauki przyrodnicze i medycynę. W tym okresie związała się z Polską Partią Socjalistyczną. Była współzałożycielką paryskiej sekcji Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich, współpracowała z „Przedświtem”, „Robotnikiem” oraz „Gazetą Robotniczą”. Latem 1896 roku ukończyła studia medyczne ze specjalnością pediatryczną. Powróciła do rodzinnego miasta, gdzie przez krótki czas praktykowała w Szpitalu im. Izaaka Fogla przy ulicy Misjonarskiej. Wyjechała następnie do Warszawy, gdzie podjęła pracę w szpitalu pediatrycznym na Śliskiej. Kierowała jednocześnie warszawską organizacją PPS. Za swoją działalność była wielokrotnie aresztowana i więziona. W 1906 roku wyszła za mąż za Jana Stróżeckiego (1869-1918) – działacza socjalistycznego i niepodległościowego. Po ślubie zamieszkała w Paryżu. Działała w paryskiej sekcji PPS-Lewicy, należała do Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiewicza, organizowała pomoc dla polskich więźniów politycznych w Rosji ramach Towarzystwa Czerwonego Krzyża. Jednocześnie prowadziła praktykę pediatryczną i ginekologiczną. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę nie zaprzestała działalności społecznej i politycznej, która stała się jeszcze bardziej radykalna. W ostatnich latach swojego życia redagowała „Dziennik Ludowy”. W swoich artykułach broniła praw dzieci i młodzieży, osób starszych, spraw języka i szkolnictwa polskiego, polskości na emigracji. Ciężko chorowała na serce. Zmarła 2 września 1938 roku.
Bibliografia:
Grochowska-Iwańska K., Płocczanki na drogach do Niepodległej [w:] Tak rodziła się Niepodległość. W 100-lecie powstania wolnej Polski, red. Z. P. Kruszewski, Z. J. Zasada, Płock–Włocławek 2018
Kancewicz J., Estera i Jan Stróżeccy. Zarys życia i działalności społeczno-politycznej, „Notatki Płockie” 1978, nr 3 (96)
Przedpełski J., Stefański J., Żydzi płoccy w dziejach miasta, Płock 2012
