W imieniu Żydowskiego Muzeum Galicja chcielibyśmy zachęcić Państwa do udziału w seminarium „EDU – Edukacja, Działanie, Upamiętnianie”, które odbędzie się w Mińsku Mazowieckim w dniach 12-14 września 2025 roku. Fundacja Nobiscum jest lokalnym partnerem tego wydarzenia. Poniżej więcej na temat seminarium od organizatora: Zapraszamy na […]
Borys Kowadło – fotograf, urodził się 2 grudnia 1911 roku w domu przy ulicy Bielskiej 4, w rodzinie Dawida i Rudy z Aszów. Jego ojciec był rzezakiem rytualnym. Borys Kowadło był uczniem w zakładzie fotograficznym swojego szwagra Abrama (Adama) Watmana, który funkcjonował przy ulicy Kolegialnej […]
Icek (Izaak) Bernsztajn – prawnik, nauczyciel i publicysta, urodził się 13 listopada 1899 roku w Płocku (w domu przy ulicy Kwiatka 15) w rodzinie Tobiasza i Sury. W 1918 roku wstąpił do siódmej klasy Gimnazjum Filologicznego Męskiego Towarzystwa Szkolnego w Turku, w czerwcu 1920 roku otrzymał świadectwo dojrzałości. 24 lipca wstąpił jako ochotnik do wojska, czynnie służąc do 28 listopada tego roku. Był absolwentem Wydziału Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Uczył religii w szkole żydowskiej w Płocku. Był także autorem wielu prac m.in. “Rozprawy o psychologii i pedagogice”, “O okresie dojrzewania w życiu naszych klasyków”, “Żydowska literatura i nauka na rzecz idei Królestwa Izraela”.
W okresie okupacji niemieckiej przebywał w getcie warszawskim. Był współpracownikiem Emanuela Ringelbluma, pisał do kroniki warszawskiego getta. W Archiwum Ringelbluma znaleziono dwa eseje jego autorstwa: “Warszawa – 1941 r.” i “Kelsmski Kaznodzieja”. Zginął wraz z rodziną w getcie, w dokładnie nieznanych okolicznościach.
Jak pisał w swoim eseju “Głód w Warszawie”:
„Widziałem dzisiaj czarny wóz; otwarte drzwi pozwoliły mi zobaczyć trumnę ze zwłokami. Pośpieszała za nim kobieta pozbawiona sił, szlochając do siebie. Ulica pełna ludzi, którzy na nią patrzyli i słyszeli jej płacz, zdziwiona, ale milcząca. Biegła, ciągnęła się za trumną, jak ranny ptak, a wszyscy wokół niej gapili się. Mój przyjaciel powiedział mi dzisiaj, że z ośmioosobowej rodziny jego sąsiadów pozostały tylko dwie osoby: matka i jej syn. Nie wiedział, kogo z tych dwojga wpierw zabierze głód. I chodzą tak, matka i syn, z żółtawymi, wysuszonymi ciałami, świecącymi się niczym fosfor…”.
Biogram Icka Bernsztajna publikujemy w 82. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim.
Rozpoczynamy siódmy rok działalności JewishPlock.eu – najważniejszego źródła informacji o historii płockiej społeczności żydowskiej w sieci! Na stronie znajdziecie albumy rodzinne, biogramy, informacje na temat miejsc związanych ze społecznością żydowską miasta Płocka, filmy, wystawy i projekty online dzięki którym staramy się upamiętniać historię płockich Żydów. […]
Ukazała się niezwykła publikacja dotycząca historii płockich Żydów – to opracowanie źródłowe kroniki gminy żydowskiej w Płocku z lat 1762-1818, w oryginale przechowywanej w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego, którego podjęła się nasza przyjaciółka Pnina Stern. Pięknie wydana książka ukazała się w języku hebrajskim w Izraelu. […]
W tym roku przypada 100. rocznica urodzin Adama Neumana-Nowickiego (1925-2021) – płocczanina, autora książki pt. “Walka o życie”. W związku z tą szczególną okazją Fundacja Nobiscum przygotowuje nowy przewodnik – “Śladami Adama Neumana-Nowickiego”, który przybliży miejsca związane z jego dzieciństwem i młodością, w tym m.in. kamienice Szmula Dawida Pszenicy przy ulicy Sienkiewicza 33 (dziś 51), Salomona Brombergera przy Sienkiewicza 18 (dziś 38) i Rafała Płońskiera przy Kolegialnej 4, gdzie Adam mieszkał z rodziną, miejsca zabaw dziecinnych i lat szkolnych, a także wiele innych lokalizacji, które wspomina w swojej publikacji.
Autorką publikacji jest Gabriela Nowak-Dąbrowska.
Przewodnik wydamy dzięki dofinansowaniu Miasta Płock.
Na zdjęciu powyżej (ze zbiorów prywatnych Anat Alperin): Adam (pierwszy z lewej) w “samolocie” z mamą Frymetą i bratem Henrykiem, Płock 1931 rok.
Biogram Adama znajdziecie tu:
Lejbusz Pszenica, Szmul Dawid Pszenica, Chana Ryfka Głowińska z domu Żychlińska, Azriel Szlama Pszenica, Dwojra Gitla Pszenica, Estera Tauba Pszenica, Gnanczy Pszenica, Abram Hersz Pszenica, Bina Pszenica, Małka Pszenica, Beniamin Hersz Niedźwiedź, Naftali Markus Frendler, Hinda Frajdla Grynbaum, Szmul Majer Luszyński… W obozie zagłady Auschwitz-Birkenau […]
Dom przy ulicy Sienkiewicza 64 w Płocku, w którym mieszkał Symcha Guterman z żoną Ewą i synem Jakubem został wpisany do rejestru zabytków! Ogromnie się cieszymy i mamy nadzieję, że w przyszłości, kiedy budynek doczeka się już remontu, na jego elewacji znajdzie się tablica upamiętniająca […]
Z początkiem września zapraszamy na premierę filmu dokumentalnego zrealizowanego przez Fundację Nobiscum z inicjatywy Arieh Bomzona i Sandry Brygart Rodriguez – potomków żydowskich rodzin Bomzonów i Brygartów z Płocka. Film ukazuje ich sentymentalną podróż do rodzinnego miasta oraz starania, aby odkryć swoje korzenie i „wypełnić genealogiczną walizkę”, a także poznać miejsca związane z przeszłością ich rodzin.
Film powstał na podstawie wywiadów przeprowadzonych przez Fundację Nobiscum z Arieh oraz Sandrą wiosną 2023 roku. W dokumencie pojawiają się także m.in. synowie Arieh – Ze’ev, Ilan i David, jego wnuczka Tomer, syn Sandry Evan, jak również Płocczanie, którzy na różnych etapach i w różnych rolach towarzyszyli naszym bohaterom w odkrywaniu historii ich rodzin.
Na podwójną premierę filmu zapraszamy w niedzielę 1 września 2024 r. o godzinie 18.00 do Domu Darmstadt w Płocku (Stary Rynek 8) oraz w poniedziałek 2 września 2024 r., również o 18.00, do Domu Pamięci w Płońsku (ul. Warszawska 2).
Wydarzenie zostało wpisane w program Europejskich Dni Kultury Żydowskiej 2024 odbywających się pod hasłem “Rodzina”.
Organizatorzy:
Fundacja Nobiscum
Dom Darmstadt – Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki
Dom Pamięci – Miejskie Centrum Kultury w Płońsku
Wstęp na obie premiery jest nieodpłatny, liczba miejsc jest ograniczona, obowiązuje wcześniejsza rejestracja: info@fundacjanobiscum.eu lub pod nr telefonu +48 574 188 454
Z okazji 104. rocznicy obrony Płocka przed bolszewikami przypominamy sylwetki płockich Żydów, którzy podczas inwazji bolszewickiej w 1920 roku wstąpili jako ochotnicy do Wojska Polskiego. Jak pisał urodzony w 1897 roku Szmul Grojnem Wasserman: “W lipcu 1920 roku […] podczas inwazji hord wschodnio-moskiewskich, poczuwałem się […]
