Roza Holcman
Roza Holcman (ur. 1910), córka Lejby (1886-1930) i Lizy Lei z Rozenbergów (1888-1975), była pierwszą w Płocku kobietą – adwokatem. W 1934 roku ukończyła prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Praktykę przygotowującą do zawodu prawniczego odbyła u Kazimierza Mayznera (1883-1951) – znanego płockiego prawnika i działacza społeczno-kulturalnego.
Roza miała dwóch młodszych braci – Mośka (Mieczysława) (ur. 1913) oraz Aleksandra (ur. 1918). Jej matka – Liza, była właścicielką pracowni krawieckiej przy Starym Rynku pod numerem 22. W chwili wybuchu II wojny światowej rodzina Holcmanów mieszkała przy ulicy Grodzkiej 9.
We wrześniu 1939 roku Roza i jej matka uciekły z Płocka i skierowały się na Wschód. Roza pracowała w delegaturze polskiego rządu na uchodźstwie z siedzibą w Londynie. W 1942 roku została aresztowana i skazana na piętnaście lat w sowieckim obozie pracy, początkowo w Samarce w Kazachstanie, za werbunek żołnierzy do Armii Krajowej na wschodzie. W 1943 roku poznała Philipa Rosenblita, amerykańskiego dentystę, który służył jako lekarz. W 1944 roku w obozie urodziła się ich córka. Lizie Holcman udało się uzyskać zezwolenie NKWD na zabranie dziecka z obozu, gdy dziewczynka miała 11 miesięcy. Wyjechały do Moskwy, a w 1946 roku wróciły do Polski, do Warszawy. Roza została zwolniona z obozu w 1955 roku. Dołączyła do matki i córki w Warszawie. Została ponownie wpisana na listę adwokatów. Praktykowała aż do 70-go roku życia w Zespole Adwokackim Nr 9 w Warszawie. Po powrocie z obozu Roza utrzymywała przyjacielskie kontakty z płocczanami m.in. sędzią Kenigsbergiem i prof. Alfredem Jesionem, który był przedwojennym przyjacielem jej brata Mieczysława.
Tekst na podstawie wspomnień rodzinnych.
