W związku z 81. rocznicą likwidacji płockiego getta zachęcamy, aby w dniach 21 lutego – 1 marca zapalić symboliczny znicz na cmentarzu żydowskim przy ulicy Mickiewicza. Okażmy w ten sposób naszą pamięć oraz szacunek wobec tysięcy płockich Żydów deportowanych z getta w 1941 roku i […]
W ramach obchodów 81. rocznicy likwidacji płockiego getta, Fundacja Nobiscum zaprasza 21 lutego o godzinie 12.00 na premierę filmu “Czarne nieba. Losy płockich Żydów w latach 1941-1945”, który realizujemy dzięki dofinansowaniu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Film opowiada historię płockich Żydów, którzy po deportacji […]
Ulica Jerozolimska stanowiła jedną z głównych ulic dawnej dzielnicy żydowskiej w Płocku.
W domu pod numerem 20 mieszkał Moszek Szlama Sarna (1838-1908), który w 1884 roku zbudował pierwszą w mieście odlewnię żelaza. W kamienicy pod numerem 6 mieszkali przed wojną uznani artyści Dawid (1915-2002) i Feliks (1922-2016) Tuszyńscy. Upamiętnia ich tablica z charakterystyczną paletą malarską, którą zaprojektował Stanisław Płuciennik.
Przed wojną przy ulicy Jerozolimskiej zarejestrowanych było ponad 31 firm. Mieścił się tu m. in. sklep galanteryjny Abrama Jakubowicza (dom nr 1), sklep z watą Mendla Skórnika (dom nr 8), zakład szewski Finci Tauba (dom nr 14), sklep ze skórami Dawida Edelsztajna (dom nr 17), zakład krawiecki Szlamy Florka (dom nr 17) i sklep z obuwiem Arona Luzera Szmidta (dom nr 19). Ostatnimi przedwojennymi właścicielami kamienic położonych przy ulicy Jerozolimskiej byli: Mariem Kon (dom nr 1), Abram Morsztejn (nr 2), sukcesorzy Papierczyka (nr 3), Lejzor i Abram Granat (nr 4), Izrael Majeranc i sukcesorzy Lichtygiera (nr 5), Estera Bajla Szejnwald (nr 6), Josek Taube (nr 7), sukcesorzy Froima Nejmana (nr 8), sukcesorzy Ruchli Redlic i Ruchla Zylbersztajn (nr 9), sukcesorzy Biny Racy Rubinsztajn (nr 10), Markus i Ajdla Braun (nr 11), Mariem Ryfka Bursztyn (nr 12), Szmul Lejb Prusak (nr 13), Azriel, Cypra i Chudesa Bursztyn (nr 14), Hinda Sakwa (nr 15), Icek Dach (nr 16), Izrael Chaim Rotblat i Kirszenbaum (nr 17), Chana Łaja Dancygier (nr 18), Hersz Józef Chewel (nr 19a), Aron Szmidt (nr 19), Mendel Luszyński, Gustaw i Estera Zielonka (nr 20).
Decyzją Komisji Grantowej im. Jana Jagielskiego działającej w Stowarzyszeniu Żydowski Instytut Historyczny w Polsce Fundacja Nobiscum otrzymała grant na realizację projektu filmowego “Czarne nieba. Losy płockich Żydów w latach 1941-1945”. Film, który chcemy zadedykować zmarłemu w tym roku Adamowi Neumanowi-Nowickiemu, zostanie zrealizowany w ramach obchodów […]
Szmuel Penson (1865-1939) – mełamed, publicysta, syn Izraela i Estery z Segałów. Urodził się w miasteczku Olkieniki w południowo-wschodniej Litwie. W latach 90. XIX wieku przybył do Płocka, a w roku 1896 poślubił Ittę Kajlę z domu Landau (ur. 1868), córkę właściciela szynku Szmula Moszka […]
Izrael Wolf Cynamon – nauczyciel, syn Arona Hersza i Estery z domu Goldszyd, urodził się 1 stycznia 1883 roku w Płocku. Jako chłopiec pobierał prywatne nauki, następnie zdał egzamin w gimnazjum rządowym w Płocku i otrzymał świadectwo nauczyciela szkół powszechnych 3 lutego 1903 roku. Karierę zawodową rozpoczął w dwuklasowej szkole prywatnej pani Rajek, do której uczęszczało 50-60 dzieci. Pracę tę musiał przerwać 31 grudnia 1904 roku, z powodu konieczności odbycia służby wojskowej. W latach 1905–1907 służył w charakterze szeregowca w 3. Finlandzkim Pułku Strzelców. Do jego obowiązków należało m.in. nauczanie wojskowych analfabetów w koszarach. Od 2 stycznia 1908 roku do 1 września 1910 roku samodzielnie prowadził prywatną jednoklasową szkołę powszechną w Płońsku, będąc zarazem jej właścicielem. W międzyczasie Izrael ożenił się ze Szpryncą Złotnik, z którą miał dwoje dzieci – Chanę Nachę i Nachmana. W roku szkolnym 1910/1911 Izrael Wolf nauczał w Talmud Torze w Płocku, następnie dwuklasowej szkole elementarnej żydowskiej. Z dniem 1 sierpnia 1915 roku otrzymał nominację nauczyciela szkoły miejskiej, 1 października 1917 roku – siedmioklasowej publicznej szkoły powszechnej nr 4 w Płocku. W dniu 14 lipca 1920 roku wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego, pełniąc służbę w 6. Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. We wrześniu 1920 roku uczestniczył w bitwach pod Lidą i Sejnami. W listopadzie tego roku został zwolniony ze służby, za którą otrzymał odznaczenie Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921. W 1922 roku złożył egzamin z grupy przedmiotów humanistycznych w Płońsku i uzyskał pełne kwalifikacje zawodowe. Z siedmioklasową publiczną szkołą powszechną nr 4 w Płocku był związany zawodowo do jej likwidacji we wrześniu 1931 roku, przez dwa ostatnie lata jej istnienia pełnił obowiązki kierownika. W dniu 12 maja 1938 roku otrzymał brązowy Medal za Długoletnią Służbę, zaś 11 listopada 1938 roku – srebrny Medal za Długoletnią Służbę.
W 1926 roku na terenie Polski zorganizowano wielką akcję zbierania podpisów z życzeniami w hołdzie narodowi amerykańskiemu na pamiątkę 150-lecia niepodległości Stanów Zjednoczonych. W wydarzeniu tym udział wzięły m.in. płockie szkoły, a wśród nich Publiczna 7-klasowa Szkoła Powszechna nr 4, której kierownikiem był Ide Mania […]
Julian Stryjkowski (przed wojną Pesach Stark) (1905-1996) – pisarz, autor m.in. powieści “Głosy w ciemności” (1956), “Austeria” (1966), “Sen Azrila” (1975), “Czarna róża” (1962), “Przybysz z Narbony” (1978). Pochodził z miasta Stryj na Ukrainie, był synem mełameda Cwi Rosenmanna i Chany z domu Stark. Ukończył […]
Chana Sura Klejn (ur. 1912 w Płocku) – nauczycielka, córka Jojne i Chany Rojzy. Absolwentka Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego im. Zofii Bukowieckiej w Płocku (dyplom nauczycielki szkół powszechnych otrzymała w 1931 roku). Była kierowniczką 6-klasowej Męskiej Powszechnej Szkoły Religijnej Isoda Tora w Płocku (od 25 października 1934 do 1937 roku). Mieszkała przy ulicy Niecałej pod numerem 3.
Leon Kaufman urodził się w 1872 roku w Pawłowie (dawniej dobra Strachacz), w majątku swojego dziadka Wolfa Kaufmana. Był synem handlarza Moszka Arona i Hindy z Kirsztejnów. Przed 1875 rokiem Leon wraz z siostrą Łucją i rodzicami przeniósł się do rodzinnego miasta swojej matki – […]
