W 1870 roku sukcesorzy Ojzera Lewity zakupili od Magistratu miasta Płocka za kwotę 1000 rubli w srebrze plac graniczący od południa z ulicą Misjonarską, od zachodu z zabudowaniami więziennymi, od północy i wschodu z ogrodem i posesją Jakuba Strzeszewskiego, zwany odtąd „placem kupca Ojzera Lewity”, […]
Maurycy Fajans (1827-1897) – kupiec i przemysłowiec, był synem sieradzkiego kupca Hermana i Leontyny z Konów. Jego bratem był znany warszawski fotograf i właściciel zakładu litograficzno-fotograficznego Maksymilian Fajans (1825-1890). Maurycy Fajans był przedstawicielem spółki udziałowej żeglugi parowej na Wiśle we Włocławku hr. Andrzeja Zamoyskiego, następnie […]
Mykwa, która istniała jeszcze zanim powstał piękny budynek będący dziś siedzibą Płockiej Galerii Sztuki. Kamienica, w której mieściła się siedziba Towarzystwa Opieki nad Dziećmi Żydowskimi oraz Schroniska dla Bezdomnych Dzieci Żydowskich. Prawdziwy dom rabina – w odróżnieniu od nazywanego tak popularnie budynku przy ulicy Kwiatka, w nim rzeczywiście zamieszkiwał pewien znamienity płocki rabin…
Najnowsze wydawnictwo Fundacji Nobiscum – przewodnik “Śladami płockich Żydów” – na 80 stronach zawiera 37 lokalizacji w obrębie Płocka związanych z historią społeczności żydowskiej, w tym miejsca i fakty, które na światło dzienne wydobyła Gabriela Nowak-Dąbrowska, wiceprezes fundacji, podczas towarzyszących powstawaniu publikacji kwerend i badań. Są wśród nich miejsca o charakterze sakralnym, pełniące ważne funkcje społeczne czy po prostu mieszkalne.
Przed II wojną światową w Płocku mieszkało około 9 tysięcy Żydów. Żydzi mieli tu swoje domy, sklepy, zakłady rzemieślnicze i przedsiębiorstwa. Zamieszkiwali w obrębie dzielnicy żydowskiej, obejmującej ulicę Szeroką (dzisiejsza ulica Kwiatka), Więzienną (Sienkiewicza), Ostatnią, Jerozolimską, Synagogalną, Bielską, Tylną i Niecałą, ale także przy najbardziej reprezentacyjnych ulicach miasta – Tumskiej, Grodzkiej oraz przy Starym Rynku. Książka stanowi więc nie tylko przewodnik po miejscach – opowiada o ludziach, przybliżając oblicze dawnej płockiej żydowskiej społeczności – artystów, społeczników, medyków, rzemieślników, przedsiębiorców…
Przewodnik stanowi uwieńczenie projektu realizowanego przez Fundację Nobiscum dzięki dofinansowaniu ze środków Miasta Płocka, którego celem jest poszerzenie wiedzy na temat wielowiekowej obecności Żydów w Płocku oraz ich roli w rozwoju społecznym, kulturalnym i gospodarczym naszego miasta zarówno wśród płocczan jak i odwiedzających nas gości.
Przewodnik wydany został w nakładzie 500 szt. i jest dostępny nieodpłatnie w siedzibie Płockiej Lokalnej Organizacji Turystycznej przy Starym Rynku 8 oraz Płockiej Galerii Sztuki przy Sienkiewicza 36 począwszy od piątku 25 października 2019 r., w godzinach otwarcia obu placówek.
Wszelkie bieżące informacje na stronach:
Kontakt w sprawie przewodnika, w tym wysyłki: info@fundacjanobiscum.eu
Stefan Themerson urodził się 25 stycznia 1910 roku jako syn Chaima Mendla vel Mieczysława Themersona (1871-1930) – lekarza medycyny, literata i publicysty, oraz Sary Liby vel Salomei z domu Smulewicz. W 1928 roku ukończył Gimnazjum Państwowe im. Władysława Jagiełły w Płocku. W tym samym roku […]
Sukkot (Święto Namiotów, Święto Szałasów) to święto upamiętniające wyjście Izraelitów z Egiptu i wędrówkę po pustyni, podczas której doświadczali oni bezpośredniej opieki boskiej. Na czas tego święta budowane są szałasy (kuczki), w których spożywa się posiłki, niekiedy też sypia, dla przypomnienia szałasów, w jakich przebywali […]
Fundacja Nobiscum serdecznie zaprasza na wystawę planszową “Żydowski hrabia. Rzecz o Stanisławie Posnerze”, którą tym razem będziemy mieli przyjemność zaprezentować w sali wystawienniczej Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku gościom III Festiwalu Kultury Żydowskiej w mieście Ben Guriona (pełen program festiwalu dostępny jest tutaj: mckplonsk.pl)
W ubiegłym roku przypadała 150. rocznica urodzin tego prawnika, socjologa, publicysty, senatora I i II kadencji w II RP, urodzonego w Kucharach Żydowskich na ziemi płońskiej. Z tej okazji powstała wystawa prezentowana do tej pory w Filii nr 7 Książnicy Płockiej im. Władysława Broniewskiego, podczas 5. Biegu Powstania Styczniowego w Kucharach Żydowskich oraz w Gminnym Ośrodku Kultury w Sochocinie.
Stanisław Posner zapisał się na kartach historii nie tylko jako uczony prawnik, wybitny polityk i mąż stanu na miarę światową, ale także jako działacz społeczny o wielkiej ofiarności, żarliwy miłośnik książki, wielki obywatel i człowiek niezwykłego serca. W czasie I wojny światowej, przebywając na emigracji w Paryżu, Posner pracował z niezwykłym zapałem dla sprawy Niepodległości: pisywał o Polsce do licznych pism francuskich, wygłaszał odczyty, odbywał konferencje, starając się działać w interesie Polski, organizował jednocześnie Polaków we Francji, przygotowywał ich do przyszłej działalności w Niepodległej Polsce. Był inicjatorem i twórcą Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiewicza w Paryżu, współorganizował Polską Ligę Nauczania – instytucję, która postawiła sobie za zadanie gromadzenie materiałów, potrzebnych dla odbudowy szkoły w kraju.
Wystawa, której autorką jest Gabriela Nowak-Dąbrowska, historyk i wiceprezes Fundacji Nobiscum, stanowi próbę przybliżenia tej postaci – ważnej i ciekawej, acz w niewystarczającym stopniu znanej szerszej publiczności. Do jej przygotowania posłużyły materiały pozyskane z Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Archiwum Państwowego w Warszawie i przede wszystkim Gabinetu Rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, przechowującego bogatą spuściznę Stanisława Posnera.
Wystawa będzie czynna od 19 do 31 października 2019 r.
Nieruchomość o dawnym numerze hipotecznym 281 usytuowana jest we wschodnim narożniku ulicy Tumskiej i Kościuszki, w przestrzeni historycznego śródmieścia miasta Płocka. Pierwszym właścicielem posesji był Ludwik Mahn, asesor, budowniczy departamentu płockiego, zarazem członek loży wolnomularskiej w Płocku. Po śmierci Ludwika Mahna, właścicielką nieruchomości została w […]
Józef Kwiatek urodził się 22 stycznia 1874 roku w Płocku, w wielodzietnej rodzinie żydowskiej. Jego ojciec Fiszel, syn Efroima Kwiatka (1792-1875) i Sury z Kaganów, handlował towarami kolonialnymi. Matką Józefa była Hinda z Prussaków. Józef miał sześcioro rodzeństwa – braci Symchę (ur. 1876), Efroima (ur. […]
W 1816 roku w Kutnie zostało zawarte małżeństwo między Mordką Lindemanem (Lindermanem) (ur. ok. 1791 roku), synem handlarza Berka i Blumy (córka Chaima), oraz Perel Fux (ur. ok. 1792 roku), córką piekarza Szyi i Małki (córka Jonasza). W 1817 roku urodził się ich syn Chaim, a w 1820 roku – Moszek Józef. Mordka Lindeman zawodowo zajmował się kupiectwem. Według ksiąg ludności stałej miasta Kutna w kwietniu 1848 roku Moszek Józef Lindeman przeniósł się do Płocka. Ożenił się z Zeldą Bajlą z Łopatków, która urodziła się w Płocku w 1827 roku, jako córka Gerszona i Fajgi. Prawdopodobnie Moszek przeniósł się z Kutna do Płocka, aby poślubić Zeldę i tu założyli rodzinę. Według ksiąg ludności stałej miasta Płocka rodzina Lindeman mieszkała przy ulicy Synagogalnej 2 (numer hipoteczny 40), blisko Wielkiej Synagogi. Moszek i Zelda byli rodzicami 7 dzieci: Mordki (ur. 1857), Małki (ur. 1860), Łai (ur. 1851), Berysza (ur. 1866), Wolfa (ur. 1868), Chawy Pessy (ur. 1874) i Icka.
Około 1881 roku Małka, Berysz, Wolf i Icek wyemigrowali do Londynu.
Harvey Kaplan, Glasgow, Scotland
Jedną z rodzin związanych z dawną ulicą Szeroką (obecnie Józefa Kwiatka) była rodzina Berlinerów. Beniamin Berliner urodził się w 1829 roku w Płocku, jako syn Hersza i Marii. Z zawodu był krawcem (podobnie jak jego rodzice). W 1851 roku ożenił się z Krajndlą Topaz (ur. […]
