27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. W tym dniu szczególnie pamiętamy o żydowskich mieszkańcach naszego miasta, którzy zginęli w płockim getcie, w Imielnicy, w obozie przejściowym w Działdowie, w getcie warszawskim, w obozie Auschwitz, w Treblince… Jak […]
Ada Holtzman (1951-2016) była córką Meira Holtzmana (1914-1998) i Rywci (Rywki) z Gostyńskich (1914-1969). Jej dziadek – Eliahu Holtzman (1866-1923) był żonaty z Raszą z domu Złotnik (1870-1937), która pochodziła ze znanej rodziny rabinackiej. Jej bratem był płocki rabin Jona Mordechaj Złotnik. Latem 1939 roku, […]
14 listopada 2022 roku to data premiery najnowszej publikacji wydanej przez Fundację Nobiscum – książki “Rachmonim bnei rachmonim. Płoccy Żydzi, dobroczynność i filantropia” autorstwa Gabrieli Nowak-Dąbrowskiej.
Licząca 340 stron publikacja stanowi prezentację wybranych inicjatyw podejmowanych przez płockich Żydów od XIX wieku do czasów powojennych, a także postaci żydowskich dobroczyńców, filantropów, ludzi niepospolitych, bezinteresownie działających dla dobra swojej społeczności. Podstawę źródłową książki stanowią archiwalia przechowywane w zasobie Archiwum Państwowego w Płocku, w tym Akta miasta Płocka, Akta stanu cywilnego wyznania mojżeszowego gminy wyznaniowej Płock oraz zespół archiwalny Rada Opieki Społecznej Guberni Płockiej. Uzupełnieniem archiwaliów jest prasa, w tym tygodnik “Izraelita” wydawany w latach 1866-1912 w Warszawie.
Książka została wydana w związku z przypadającą w 2022 roku 150. rocznicą powstania Szpitala Żydowskiego im. Izaaka Fogla oraz 120. rocznicą rozpoczęcia działalności przez Żydowskie Towarzystwo Dobroczynności. Publikacją tą chcemy przypomnieć współczesnym mieszkańcom naszego miasta sylwetki żydowskich aktywistów, których działania mogą być nadal inspirujące dla wszystkich, którym bliski jest etos społecznikostwa. Jest to zarazem kolejna książka fundacji, będąca próbą przywrócenia pamięci o społeczności żydowskiej Płocka, której dzieje sięgają 1237 roku.
Książka została wydana dzięki środkom własnym Fundacji Nobiscum i wsparciu naszych darczyńców – Arie Fuksa oraz Michaela Fuksa – w pierwszym, limitowanym nakładzie 100 sztuk. Dostępna będzie w cenie 45 zł począwszy od 14 listopada w siedzibie Płockiej Lokalnej Organizacji Turystycznej (Dom Darmstadt, Stary Rynek 8) oraz wysyłkowo – bezpośrednio w Fundacji Nobiscum (kontakt w sprawie wysyłkowej sprzedaży książki: info@fundacjanobiscum.eu)
Fiszel Gerszon Nordenberg urodził się 1 listopada 1895 roku, w rodzinie kupca Daniela Dawida Nordenberga i Hindy Michli Fliderblum, w domu pod numerem 41 przy dawnej ulicy Szerokiej. Swojego dziadka wspomina Neil Bass: 5 sierpnia 1917 roku, po włączeniu się Stanów Zjednoczonych do I wojny […]
Znany przedwojenny aktor kabaretowy, monologista, parodysta, autor tekstów piosenek i skeczy oraz piosenkarz, urodził się w 1904 roku w Płocku jako Wolf Nożyca w rodzinie kupca Icka i Tauby Ruchli z domu Frydman. Nożycowie mieszkali przy Starym Rynku, w kamienicy pod numerem 21 (ostatnim znanym przedwojennym […]
Fundacja Nobiscum zaprasza na premierę drugiej edycji przewodnika „Śladami płockich Żydów” autorstwa Gabrieli Nowak-Dąbrowskiej, który dostępny będzie od 28 sierpnia dzięki dofinansowaniu Miasta Płock.
Pierwsze wydanie przewodnika „Śladami płockich Żydów” ukazało się w 2019 roku, również dzięki dofinansowaniu Miasta Płocka. Liczący 500 sztuk nakład wyczerpał się wtedy w rekordowym tempie. Publikacja Gabrieli Nowak-Dąbrowskiej uświadomiła nam jak ważne jest przedstawienie historii płockiej społeczności żydowskiej przez pryzmat miejsc i postaci w przystępnej formie przewodnika. O publikację pytali płocczanie, a także osoby z całego świata, w tym duże grono potomków płockich Żydów. W tym roku publikujemy zatem drugą edycję książki – znacząco rozszerzoną, zawierającą nowe, ustalone w ciągu kilkuletniej pracy Autorki informacje, a także wykonane specjalnie dla tego wydawnictwa fotografie oraz kody QR, pod którymi kryją się dodatkowe treści wideo, informacje i grafiki.
Społeczność żydowska, współtworząca historię Płocka przez ponad 700 lat, pozostawiła po sobie wiele obiektów obecnych w przestrzeni miasta do dziś, choć nie zawsze tak czytelnie powiązanych ze swoją przeszłością, jak budynki małej synagogi czy mykwy. Znajdziemy je w obrębie dawnej dzielnicy żydowskiej, obejmującej ulicę Szeroką (dzisiejsza ulica Kwiatka), Więzienną (Sienkiewicza), Ostatnią, Jerozolimską, Synagogalną, Bielską, Tylną i Niecałą, ale także przy najbardziej reprezentacyjnych ulicach miasta – Tumskiej, Grodzkiej oraz przy Starym Rynku. To tu znajdowały się domy, siedziby organizacji, sklepy, zakłady rzemieślnicze i przedsiębiorstwa płockich Żydów. W niniejszej publikacji takich miejsc jest ponad 50, co wybitnie świadczy o wkładzie w rozwój miasta wniesionym przez jego społeczność żydowską.
Dwujęzyczny, polsko-angielski przewodnik będzie dostępny nieodpłatnie w siedzibie Płockiej Lokalnej Organizacji Turystycznej (Stary Rynek 8) począwszy od niedzieli, 28 sierpnia 2022 r.
2 sierpnia 2022 r. przypada 79. rocznica wybuchu powstania w Treblince. Marian Płatkiewicz wspominał: “Płocczanie byli filarem w powstaniu. Motek Perelgryc, płocczanin, mechanik rowerowy. Pracował w Treblince jako blacharz i mechanik rowerowy. On i kolega Łyk z Nowego Dworu oraz Budnik z bratem, podrobili klucz […]
Kamienica w stylu renesansowym przy ulicy Kolegialnej 9 została wzniesiona w latach 1885-1886 przez Annę z Heymanów Flatau (1838-1898) i jej męża Ludwika (1829-1890) – kupca zbożowego, przemysłowca i właściciela kantoru bankierskiego. Zarówno Anna, jak i Ludwik byli znanymi w Płocku filantropami m.in. fundatorami budynku […]
Cyrla (Czesława) Graubart urodziła się 29 marca 1894 roku, jako córka Szoela i Sury Marii z domu Fabjan małżonków Bruzdów. W 1911 roku ukończyła 7-klasowe gimnazjum rządowe w Warszawie. W grudniu tego roku po złożeniu egzaminu zawodowego otrzymała świadectwo “domowej nauczycielki”. W styczniu 1913 roku, po złożeniu egzaminu z języka łacińskiego, otrzymała zezwolenie na odbycie praktyki w aptece. We wrześniu 1913 roku wyjechała do Berlina, gdzie studiowała język niemiecki i uczęszczała do szkoły handlowej. W latach 1915 i 1916 pracowała w charakterze nauczycielki w Progimnazjum Filologicznym w Rypinie. W listopadzie 1919 roku otrzymała posadę nauczycielki szkoły powszechnej w Płocku. Aż do wybuchu II wojny światowej była związana zawodowo ze szkołą powszechną nr 8 dla dzieci żydowskich.
Jej mężem był Natan Graubart (ur. 1886) – kupiec, właściciel składu nasion, bankier. Cyrla Graubart miała dwóch synów – Saula Jehoszuę (urodzony 14 stycznia 1927 roku) i Aleksandra (urodzony 24 marca 1930 roku). Wychowywała też dwie córki Natana Graubarta z pierwszego małżeństwa – Jadwigę (urodzoną 23 września 1918 roku) i Zofię (urodzona 16 grudnia 1919 roku).
13 maja 1886 roku urodził się w Płocku Natan Graubart – przewodniczący komitetu szkoły religijnej Talmud-Tora, kupiec, właściciel składu nasion oraz prezes Banku Pożyczkowego Spółdzielczego w Płocku z o. o. z siedzibą przy Tumskiej 9. Natan Graubart pełnił także funkcję skarbnika oddziału Towarzystwa Popierania Pracy […]
