Icek Nelkin (ur. 1886) wraz z żoną Małką z Finkelsztejnów (ur. 1877) i dziećmi: Dwojrą (ur. 1911), Mordką (ur. 1915), Anną (ur. 1918), Maurycym (ur. 1921) i Leonardem (ur. 1924) przed wojną mieszkali przy ulicy Grodzkiej 8 w Płocku. Icek był z zawodu handlarzem. Prapradziadek […]
Jesienią 2016 roku z pejzażu miasta Płocka zniknęła charakterystyczna kamienica usytuowana przy ulicy Kolegialnej 28, w której przed wojną mieściło się żydowskie gimnazjum. Warto w skrócie przypomnieć historię tego miejsca, które przez dwie dekady związane było z historią płockich Żydów. Na początku XIX wieku właścicielami […]
Na początku lat 20. XIX wieku na placu przy obecnej ulicy Grodzkiej 8 została wzniesiona murowana kamienica. Za inwestycją stał kupiec Mateusz Kalinowski, który w roku 1798 wydzierżawił ten plac od Sióstr Miłosierdzia. W 1826 roku kamienicę nabył jego zięć – Józef Jędrzejewicz, sekretarz Sądu Kryminalnego Sprawiedliwości Województwa Płockiego i Augustowskiego. W 1832 roku nieruchomość kupili Wilhelm i Anna małżonkowie Blankensztajn. Wilhelm Blankensztajn (ok. 1792-1850), który był majstrem profesji piekarskiej, pochodził z Poczdamu. Od 1855 roku właścicielem nieruchomości był Gustaw Kluge (ok. 1810-1856). W połowie XIX wieku mieszkał tu piekarz Moritz Schmidt, zegarmistrz Emanuel Dreysohn, akuszerka Józefa Borowska, krawiec Kacper Chrzanowski, utrzymująca szkołę dla dziewcząt Katarzyna Popławska oraz szewc Józef Gierbliński. Po śmierci Gustawa Kluge jego własność odziedziczyły córki Emilia i Zenobia oraz syn Julian Kluge. Na licytacji w 1861 roku nabył ją Maurycy vel Moritz Schmidt. W latach 1875-1876 została wzniesiona nowa kamienica frontowa. Na placu, według danych z roku 1876, stały także trzy dwupiętrowe murowane oficyny, jedna jednopiętrowa oraz murowany spichrz. Po śmierci Maurycego Schmidta właścicielami nieruchomości zostali wdowa Amelia z domu Hinc oraz Rudolf i Lidia – jego dzieci. W latach 1887-1891 została wzniesiona nowa murowana trzypiętrowa oficyna (od strony ulicy Gimnazjalnej – obecnie Małachowskiego) oraz frontowy murowany dwupiętrowy dom przy ulicy Gimnazjalnej. Od Schmidtów nieruchomość nabył następnie Ludwik Cylke.
Ostatnim przedwojennym właścicielem nieruchomości (od 1918 roku) był Lewek Kilbert, urodzony 5 czerwca 1882 roku we wsi Wiskiennice (gmina Żychlin), syn Jakuba i Hycy z domu Herszkowicz. Kilbert był członkiem zarządu stowarzyszenia Pokój Wiernym Izraelitom, prezesem gminy żydowskiej i szkoły Isoda Tora, dyrektorem Banku Kupieckiego Spółdzielczego przy ulicy Tumskiej 16. Jego żoną była Szajna Gitla z Majeranców, córka Nusena i Złaty z domu Makower, urodzona 31 maja 1876 roku. Przy ulicy Grodzkiej 8 w latach 20.-30. XX wieku działały sklepy owocowe Mojżesza Gelibtera i Hersza Robaka, zakład zegarmistrzowski Mosesa Jakuba Globusa, bławatny Lewka Kilberta oraz skład farb Chaima Strzałki. Według danych z końca sierpnia 1939 roku mieszkańcami nieruchomości byli m.in. Berek Becak, Abram Moszek Budnik, Lewek Kilbert, Masza Bajla Szymańska, Josef Chaim Strzałka, Abram Sakwa, Abram Luzer Szechtman, Eliasz Wolf Zylberberg, Salomon Szoel Sztern, Rubin Mundsztuk i Kiwa Kenigsberg.
Lewek Kilbert i jego żona w czasie wojny zostali wysiedleni do getta w Warszawie, gdzie zmarli na tyfus plamisty. W czasie wojny śmierć poniósł także brat Lewka Kilberta – Moszek (ur. 1890), który został wysiedlony do Bodzentyna, a następnie zamordowany w Treblince 16 listopada 1942 roku, oraz jego żona Dobra Frajda z Bernsztajnów (ur. 1885 roku). Wojnę przeżył bratanek Lewka Kilberta (syn Doby Frajdy i Moszka) – Lejb Kilbert.
W podwórzu nieruchomości znajduje się unikatowa kuczka w stylu modernistycznym – jedna z nielicznych zachowanych w przestrzeni miasta Płocka.
Sumienna, pilna, zdolna, pracowita, oddana pracy szkolnej… W ten sposób płocczanie postrzegali Maszę (Marię) Bromberger, o czym świadczą zachowane archiwalne dokumenty. Masza urodziła się w 1895 roku, jako córka Trajtela i Karoliny z Lewinów. Nauki początkowe otrzymała w domu rodzinnym. Od 1904 do 1910 roku […]
Ludwika Dąbrowska zapisała się na kartach historii Płocka jako niezwykła filantropka, która dokonała największego w mieście zapisu na cele dobroczynne w XIX wieku. Ludwika (vel Liwsza) pochodziła z rodziny płockich Żydów. Była córką Rozalii vel Ruchli z Jelonków (1821-1857) i Zachariasza Londyńskiego (ok. 1798-1865) – […]
