Historia społeczności żydowskiej Płocka i regionu
Icchak Grünbaum (1879-1970) – poseł na Sejm Ustawodawczy i Sejm I, II i III kadencji II RP oraz jeden z sygnatariuszy deklaracji niepodległości Izraela, zapisał się na kartach historii Płocka jako inicjator powstania pierwszej żydowskiej biblioteki w naszym mieście, zarazem jednej z pierwszych żydowskich bibliotek […]
W imieniu Żydowskiego Muzeum Galicja chcielibyśmy zachęcić Państwa do udziału w seminarium „EDU – Edukacja, Działanie, Upamiętnianie”, które odbędzie się w Mińsku Mazowieckim w dniach 12-14 września 2025 roku. Fundacja Nobiscum jest lokalnym partnerem tego wydarzenia. Poniżej więcej na temat seminarium od organizatora: Zapraszamy na […]
Borys Kowadło – fotograf, urodził się 2 grudnia 1911 roku w domu przy ulicy Bielskiej 4, w rodzinie Dawida i Rudy z Aszów. Jego ojciec był rzezakiem rytualnym. Borys Kowadło był uczniem w zakładzie fotograficznym swojego szwagra Abrama (Adama) Watmana, który funkcjonował przy ulicy Kolegialnej 6 pod firmą „Foto-Salon”. W okresie międzywojnia mieszkał przy ulicy Sienkiewicza, w domu pod numerem 31 (obecnie Sienkiewicza 49). Z powodu narastającego antysemityzmu w Polsce, Borys Kowadło opuścił Płock i w 1933 roku udał się do Amsterdamu, gdzie mieszkało kilku jego krewnych. Został zarejestrowany jako fotograf w 1937 roku. Był blisko związany ze społecznością polsko-żydowską w Amsterdamie, zorganizowaną wokół stowarzyszenia imienia Szymona An-skiego. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Holandii przez Niemców, w związku z nazistowskimi regulacjami i wywózkami do obozów koncentracyjnych, zaczął ukrywać się i działać w ruchu oporu pod pseudonimem „Bernard van der Linden”. Dołączył również do podziemnej grupy fotografów „De ondergedoken camera”, która wykonywała zdjęcia wielu wydarzeń w czasie wojny (niestety większość ich archiwum zaginęła). Po zakończeniu wojny Borys Kowadło kilkukrotnie podróżował do Izraela, gdzie mieszkał jego brat Mojżesz. Był autorem wielu sesji zdjęciowych z życia w Izraelu. Zginął podczas podróży do Portugalii i Hiszpanii, gdzie chciał uwiecznić dziedzictwo sefardyjskiego życia żydowskiego, 24 maja 1959 roku.
Icek (Izaak) Bernsztajn – prawnik, nauczyciel i publicysta, urodził się 13 listopada 1899 roku w Płocku (w domu przy ulicy Kwiatka 15) w rodzinie Tobiasza i Sury. W 1918 roku wstąpił do siódmej klasy Gimnazjum Filologicznego Męskiego Towarzystwa Szkolnego w Turku, w czerwcu 1920 roku […]
Jakub Guterman – artysta malarz i ilustrator, urodził się w Warszawie w 1935 roku. Jest synem Symchy i Ewy z domu Alterowicz. Jego rodzinnym miastem jest Płock, gdzie mieszkał z rodzicami w parterowym domu przy ulicy Sienkiewicza 64. Ojciec Jakuba prowadził warsztat trykotarski, był także […]
Abram Hersz vel Alfred Blay urodził się 30 maja 1876 roku w Płocku. Jego ojciec Natan (1839-1915) pochodził z Kalisza. Matką była Estera z domu Landau (1845-1928), córka Icka Tobiasza i Małki. Alfred Blay miał troje rodzeństwa: brata Szmula Tobiasza (1868-1899) oraz siostry Hindę Małkę (ur. 1870) i Surę Libę (ur. 1872).
Rozpoczynamy siódmy rok działalności JewishPlock.eu – najważniejszego źródła informacji o historii płockiej społeczności żydowskiej w sieci! Na stronie znajdziecie albumy rodzinne, biogramy, informacje na temat miejsc związanych ze społecznością żydowską miasta Płocka, filmy, wystawy i projekty online dzięki którym staramy się upamiętniać historię płockich Żydów. […]
Ukazała się niezwykła publikacja dotycząca historii płockich Żydów – to opracowanie źródłowe kroniki gminy żydowskiej w Płocku z lat 1762-1818, w oryginale przechowywanej w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego, którego podjęła się nasza przyjaciółka Pnina Stern. Pięknie wydana książka ukazała się w języku hebrajskim w Izraelu. […]
W tym roku przypada 100. rocznica urodzin Adama Neumana-Nowickiego (1925-2021) – płocczanina, autora książki pt. “Walka o życie”. W związku z tą szczególną okazją Fundacja Nobiscum przygotowuje nowy przewodnik – “Śladami Adama Neumana-Nowickiego”, który przybliży miejsca związane z jego dzieciństwem i młodością, w tym m.in. kamienice Szmula Dawida Pszenicy przy ulicy Sienkiewicza 33 (dziś 51), Salomona Brombergera przy Sienkiewicza 18 (dziś 38) i Rafała Płońskiera przy Kolegialnej 4, gdzie Adam mieszkał z rodziną, miejsca zabaw dziecinnych i lat szkolnych, a także wiele innych lokalizacji, które wspomina w swojej publikacji.
Autorką publikacji jest Gabriela Nowak-Dąbrowska.
Przewodnik wydamy dzięki dofinansowaniu Miasta Płock.
Na zdjęciu powyżej (ze zbiorów prywatnych Anat Alperin): Adam (pierwszy z lewej) w “samolocie” z mamą Frymetą i bratem Henrykiem, Płock 1931 rok.
Biogram Adama znajdziecie tu:
Lejbusz Pszenica, Szmul Dawid Pszenica, Chana Ryfka Głowińska z domu Żychlińska, Azriel Szlama Pszenica, Dwojra Gitla Pszenica, Estera Tauba Pszenica, Gnanczy Pszenica, Abram Hersz Pszenica, Bina Pszenica, Małka Pszenica, Beniamin Hersz Niedźwiedź, Naftali Markus Frendler, Hinda Frajdla Grynbaum, Szmul Majer Luszyński… W obozie zagłady Auschwitz-Birkenau […]
