Gustaw (Gecel) Cyprys (1906-?) – lekarz okulista. Syn Józefa Chaima i Sury z Foglów. Medycynę studiował we Francji na Uniwersytecie w Montpellier. W latach 30. XX wieku pracował w Żydowskim Szpitalu Zakaźnym na Czystem w Warszawie. Zamordowany przez Niemców podczas II wojny światowej.
Doktor Matias (Mateusz) Marienstras (Mariański) urodził się 22 września 1900 roku w Płocku. Był synem Moszka (Mikołaja) i Marii z domu Krykus. Miał dwóch braci – Wilhelma, który także był lekarzem, Maksymiliana – z zawodu aptekarza, oraz siostrę Franciszkę (po mężu Sztabholc). Bracia studiowali w […]
21 lutego, w 80. rocznicę pierwszej deportacji Żydów z płockiego getta, ukazał się album Dalet płockiego trio Schröttersburg. Zarówno data premiery jak i tytuł płyty nie są przypadkowe – jak mówi Michał, basista i wokalista grupy: Zespół chciał o tym przypomnieć, a także zadedykować album wszystkim ofiarom tego wydarzenia. Warto wspomnieć też, że płyta ta w dużej mierze inspirowana jest Kabałą, jej symboliką i znaczeniem.
Prócz wspomnianych inspiracji, na płycie nie znajdziecie jednak bezpośrednich i dosłownych odwołań do kultury czy muzyki żydowskiej. Schröttersburg robi konsekwentnie swoje, podążając zimnofalową drogą, na bazie której muzycy zbudowali swój własny język. Język, który wyjątkowo trafnie posłużył także do oddania hołdu płockiej społeczności żydowskiej, bo w muzyce tej nie brakuje energii i motoryki będących przekaźnikiem emocji, złości, niezgody.
Warto dodać, że fragmenty dwóch utworów z płyty Dalet znalazły się także na ścieżce dźwiękowej filmu “W otchłań cieni” stworzonego przez Fundację Nobiscum w ramach obchodów 80. rocznicy likwidacji płockiego getta.
Album ukazał się na CD i kasecie, planowane jest także wydanie winylowe. Więcej informacji na temat zakupu znajdziecie m.in. na Bandacampie i Facebooku zespołu.
Matias Marienstras (Mateusz Mariański) (1900-1957) – lekarz. Urodził się 22 września w Płocku. Był synem pochodzącego z Warszawy kupca Moszka i Sury z domu Krykus. Miał dwóch braci – Wilhelma, który z zawodu był lekarzem i Maksymiliana – aptekarza, oraz siostrę Franciszkę (po mężu Sztabholc). […]
Płoccy Żydzi, prócz tworzenia własnych organizacji społecznych, brali czynny udział w aktywności wielu innych funkcjonujących w przestrzeni miasta. Przykładem może być Płockie Towarzystwo Lekarskie, w którym udzielali się płoccy medycy żydowskiego pochodzenia, związani m.in. ze szpitalem im. Izaaka Fogla. Drugi od lewej strony stoi doktor […]
27 stycznia 2021 r., obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tradycyjnie już, odpowiadając na coroczny apel Fundacji Shalom, zapraszamy wszystkich płocczan do zapalenia świec w oknach o godzinie 18.00 na znak upamiętnienia ofiar Holokaustu.
Naszym obowiązkiem jest pamięć. Nigdy więcej.
Chaim Mendel vel Mieczysław Themerson (1871–1930) – płocki lekarz medycyny, literat i publicysta przyszedł na świat 8 października 1871 roku, jako syn tokarza Rubina i Chai Tauby Themersonów. Chaim Mendel ukończył płockie Gimnazjum Gubernialne, a następnie Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów prowadził prywatną […]
Paweł Goldstein (1884-1942) – wybitny chirurg, uczony, jeden z pionierów neurochirurgii w Polsce, urodził się w 1884 roku w rodzinie Kalmana Kopela i Temry z Taców. Jego rodzina mieszkała przy ówczesnej ulicy Więziennej 10 (obecnie Sienkiewicza 30) w kamienicy Marii Obniskiej. Paweł Goldstein był uczniem […]
W roku 2021 przypada 80. rocznica likwidacji płockiego getta. Pierwsza deportacja płockich Żydów miała miejsce 21 lutego 1941 roku, ostatnia – 1 marca tego roku. Chcąc upamiętnić te dni, kiedy ok. 10 tysięcy Żydów zostało wywiezionych przez Niemców do obozów pracy i zagłady, Fundacja Nobiscum przygotowała trzy wydarzenia.
Premiera filmu W otchłań cieni
21 lutego 2021 r., godz. 18.00
Strony jewishplock.eu, fundacjanobiscum.eu oraz kanały fundacji na Facebooku
W dniu 21 lutego 1941 roku we wczesnych godzinach rannych otoczono żydowską dzielnicę i SS-owcy zaczęli wypędzać biciem Żydów z ich mieszkań. Pierwszą fazę wysiedleńczą obserwowałem z okna naszego mieszkania. Wypędzonych z mieszkań Żydów bito strasznie i pędzono do ciężarówek. Na ulicach leżało wielu ludzi bez znaków życia. Klapy ciężarówek nie zostały opuszczone, a przy obu jej stronach stali SS-owcy z pałkami i bili wchodzących, tak że przed ciężarówką utworzyło się naturalne wejście na wóz z ciał ludzkich. Wszelkie bagaże odebrano nam przed wejściem na wóz. Pamiętam, że w dniu wysiedlenia był straszny mróz, a wielu ludzi na ciężarówkach było w samej bieliźnie. Na każdej ciężarówce było około 35-40 osób, wepchniętych jak sardynki. [Izaak Zemelman]
Autorami filmu są Gabriela Nowak-Dąbrowska i Piotr Dąbrowski z Fundacji Nobiscum. Na produkcję składają się fragmenty wspomnień płockich Żydów, ktorzy przeżyli deportację z płockiego getta, m.in. Symchy Gutermana, Adama Neumana-Nowickiego, Izaaka Zemelmana, Temy Lichtensztajn, a także materiały archiwalne oraz specjalnie na tę okazję zanimowane rysunki autorstwa Jakuba Gutermana, płocczanina, utalentowanego artysty i znanego wielu mieszkańcom naszego miasta dobrego ducha Płocka.
Tytuł filmu nawiązuje do wiersza Symchy Gutermana “Moja wiara”.
Film dostępny będzie w wersji polskojęzycznej, z polskimi oraz angielskimi napisami.
Wystawa wirtualna Żydzi płoccy 1939-1945
Premiera wystawy: 21 lutego 2021 r., godz. 18.00
Strony jewishplock.eu, fundacjanobiscum.eu oraz kanały Fundacji Nobiscum oraz Płockiej Galerii Sztuki na Facebooku
Przed II wojną światową w Płocku mieszkało niemal 10 tysięcy Żydów. Odgrywali oni istotną rolę w życiu społecznym, kulturalnym i gospodarczym miasta. Współtworzyli historię Płocka przez ponad 700 lat. Wybuch II wojny światowej sprawił, że ich świat przestał istnieć. Wystawa wirtualna zatytułowana “Żydzi płoccy 1939-1945”, przygotowana przez Fundację Nobiscum we współpracy z Płocką Galerią Sztuki, przypomni najważniejsze informacje dotyczące losów płockich Żydów w okresie II wojny światowej. Materiały zaprezentowane na wystawie pochodzącą m.in. ze zbiorów Towarzystwa Naukowego Płockiego, Ghetto Fighters House, Archiwum Państwowego w Płocku, Biblioteki Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz zbiorów prywatnych.
Autor: Gabriela Nowak-Dąbrowska
Koncepcja graficzna i wykonanie strony: Piotr Dąbrowski
Partner projektu: Płocka Galeria Sztuki
Wystawa dostępna będzie w wersji polsko-, oraz angielskojęzycznej.
Projekt edukacyjny To wydarzyło się tu, gdzie stoisz
21 lutego – 1 marca 2021 r.
Przestrzeń ulicy Józefa Kwiatka w Płocku
Jak często mieszkając, załatwiając różne sprawy czy oczekując na przyjazd autobusu zastanawiamy się nad losem blisko 10 tysięcy ludzi, którzy na przełomie lutego i marca 1941 roku zostali brutalnie wysiedleni z płockiego getta, a dokładnie z ulicy Kwiatka, dawnej Szerokiej? W 80. rocznicę deportacji płockich Żydów Fundacja Nobiscum pragnie przypomnieć o tym wydarzeniu poprzez realizację projektu edukacyjnego w przestrzeni ulicy. Na planszach informacyjnych znajdą się zdjęcia i informacje, a także kody QR umożliwiające przejście do stron internetowych z wystawą wirtualną Żydzi płoccy 1939-1945 oraz filmem W otchłań cieni.
Więcej szczegółowych informacji na temat naszych projektów niebawem!
Józef Majer Kunig (1857-1930) – syn Szyi Lejzera i Ryfki z Majorkiewiczów. Absolwent Gimnazjum Gubernialnego w Płocku i Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni dyrektor szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla. Był znanym w Płocku społecznikiem: w czasie I wojny światowej działał w Komitecie Niesienia Pomocy Żydom w […]
