Płoccy Żydzi, prócz tworzenia własnych organizacji społecznych, brali czynny udział w aktywności wielu innych funkcjonujących w przestrzeni miasta. Przykładem może być Płockie Towarzystwo Lekarskie, w którym udzielali się płoccy medycy żydowskiego pochodzenia, związani m.in. ze szpitalem im. Izaaka Fogla. Drugi od lewej strony stoi doktor […]
27 stycznia 2021 r., obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tradycyjnie już, odpowiadając na coroczny apel Fundacji Shalom, zapraszamy wszystkich płocczan do zapalenia świec w oknach o godzinie 18.00 na znak upamiętnienia ofiar Holokaustu. Naszym obowiązkiem jest pamięć. Nigdy więcej.
Chaim Mendel vel Mieczysław Themerson (1871–1930) – płocki lekarz medycyny, literat i publicysta przyszedł na świat 8 października 1871 roku, jako syn tokarza Rubina i Chai Tauby Themersonów. Chaim Mendel ukończył płockie Gimnazjum Gubernialne, a następnie Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów prowadził prywatną praktykę lekarską przy ulicy Grodzkiej. Żoną Chaima Mendla była Sara Liba vel Salomea z domu Smulewicz (ur. 1879), z którą miał troje dzieci: córkę Irenę (ur. 1904) oraz synów Stefana (1910–1988), późniejszego wybitnego pisarza, publicystę i filmowca oraz Romana (1900–1929), lekarza. W 1914 roku Chaim Mendel został zmobilizowany do armii carskiej – pełnił obowiązki lekarza wojskowego w Wielkich Łukach.W 1919 roku powrócił z rodziną do Płocka. Themersonowie zamieszkali przy ulicy Grodzkiej pod numerem 5. Tu też Chaim Mendel prowadził gabinet jako specjalista chorób wewnętrznych. Był zarazem lekarzem Powiatowej Kasy Chorych.
Pasją Chaima Mendla vel Mieczysława Themersona była literatura: publikował artykuły medyczne i drobne utwory literackie w takich czasopismach, jak: „Ginekologia”, „Zdrowie”, „Goniec Poranny”, „Kurier Codzienny”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Rozmaitości Literackie i Naukowe” oraz „Izraelita”. Był autorem utworów dramatycznych „Tajemnica”, „Trucizna”, „Pleśń” i „Na fali” (wystawiony w Płocku w 1903 roku), a także powieści „Szpieg” i „Bunt krwi”. Themerson był zarazem działaczem społecznym – współzałożycielem Towarzystwa Opieki Bezpłatnej nad Biednymi Chorymi Żydami. Należał do Towarzystwa Naukowego Płockiego, Płockiego Towarzystwa Wioślarskiego oraz Polskiej Prasy Postępowej.
Paweł Goldstein (1884-1942) – wybitny chirurg, uczony, jeden z pionierów neurochirurgii w Polsce, urodził się w 1884 roku w rodzinie Kalmana Kopela i Temry z Taców. Jego rodzina mieszkała przy ówczesnej ulicy Więziennej 10 (obecnie Sienkiewicza 30) w kamienicy Marii Obniskiej. Paweł Goldstein był uczniem […]
W roku 2021 przypada 80. rocznica likwidacji płockiego getta. Pierwsza deportacja płockich Żydów miała miejsce 21 lutego 1941 roku, ostatnia – 1 marca tego roku. Chcąc upamiętnić te dni, kiedy ok. 10 tysięcy Żydów zostało wywiezionych przez Niemców do obozów pracy i zagłady, Fundacja Nobiscum […]
Józef Majer Kunig (1857-1930) – syn Szyi Lejzera i Ryfki z Majorkiewiczów. Absolwent Gimnazjum Gubernialnego w Płocku i Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni dyrektor szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla. Był znanym w Płocku społecznikiem: w czasie I wojny światowej działał w Komitecie Niesienia Pomocy Żydom w Płocku, w latach 20. XX wieku – w Żydowskim Towarzystwie Dobroczynności. Był także prezesem Stowarzyszenia Hazomir.
W 1832 roku w Płocku w rodzinie lekarza Filipa Lubelskiego i Wilhelminy z Frankensteinów przyszedł na świat Wilhelm Szymon Lubelski – przyszły lekarz psychiatra, zarazem działacz społeczny, ulubieniec warszawiaków, ceniony za swoją wszechstronną wiedzę, poczucie humoru i erudycję. Wilhelm ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim, następnie […]
Zygmunt Perkahl (1848-1902) – ordynator i nadzorca szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla w Płocku, lekarz Gimnazjum Gubernialnego, od 1899 roku prezes Płockiego Towarzystwa Lekarskiego. Był jednym z organizatorów Resursy Miejskiej w Płocku. Zygmunt Perkahl cieszył się ogólnym uznaniem płocczan, uchodził za człowieka zacnego charakteru, bezinteresownego, […]
Doktor medycyny Dawid Wassercug urodził się we Włocławku w 1857 roku, jako syn Salomona i Nechy z Nirensztejnów. Ukończył tu gimnazjum, następnie wstąpił na Cesarski Uniwersytet Warszawski. W 1880 roku, jeszcze jako student, napisał rozprawę konkursową zatytułowaną „O pęcherzu moczowym”, za którą otrzymał złoty medal. Po złożeniu egzaminu z odznaczeniem, zatwierdzony został w 1882 roku w stopniu lekarza. W tymże roku, po powrocie z zagranicy, dokąd udał się w celach naukowych, mianowany został akuszerem Płocka. W 1887 roku na własne życzenie został zwolniony ze sprawowanego urzędu. Podczas pobytu w Płocku napisał następujące prace: „Extrophia vesicae urinariae cum epispadiasi”, „Monografia otrzewnej (Peritoneum )”, „Przypadek krwiosteku zamacicznego powikłanego obecnością skrzepu w jajowodzie lewym, rozpoznany za życia jako ciało zewnątrzmaciczne”, „Co robić przy poprzedzającym łożysku” i „O wpływie kokainy na cyrkulację krwi”, która to praca posłużyła mu jako temat do rozprawy na stopień doktora medycyny. W 1887 roku objął posadę starszego lekarza fabrycznego w zakładach Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie. Pracował tu przez kolejnych 10 lat. Poświęcał jednocześnie swój czas na pracę literacko-naukową. Podczas pobytu w Zawierciu napisał dwie prace, które zostały wysoko ocenione przez ówczesną krytykę: „Objawy oczne przy zaburzeniach układu mózgowego, oraz wartość ich przy zebraniu siedliska i natury chorób mózgowych” i „O bólu i jego wartości poznawczej”. Prócz wydanych drukiem, rozpoczął także obszerną pracę „O szumach usznych” oraz „O jajnikach”. Napisał zarazem powieść pt. „Szymek”.
Dawid Wassercug miał bystry umysł, wszechstronne wykształcenie, nieustająco pracował nad sobą, posiadał gorące zamiłowanie do obranego zawodu, wielkie współczucie dla cierpiących i niezwykły takt – były to przymioty, które sprawiły, że pracując najpierw w Płocku, następnie zaś jako starszy lekarz fabryczny w Zawierciu, cieszył się ogromnym uznaniem mieszkańców obu miast.
Dawid Wassercug zmarł w 1898 roku. Został pochowany w Warszawie.
Żoną Dawida Wassercuga była Matylda z Ginsbergów.
W Płocku mieszkał wraz z rodziną przy Starym Rynku 8 (nr hip. 10).
W ramach projektu Szkoła Dialogu uczennice Zespołu Szkół Usług i Przedsiębiorczości w Płocku wykonały mapę, na której znalazło się wiele lokalizacji związanych z historią płockich Żydów. Warto dodać, że mapa jest samodzielną pracą uczennic, wykonaną pod kierunkiem opiekunek grupy oraz Doroty Cieślik, która prowadziła zajęcia […]
