21 lutego, w 80. rocznicę pierwszej deportacji Żydów z płockiego getta, ukazał się album Dalet płockiego trio Schröttersburg. Zarówno data premiery jak i tytuł płyty nie są przypadkowe – jak mówi Michał, basista i wokalista grupy: Zespół chciał o tym przypomnieć, a także zadedykować album […]
Zapraszamy do obejrzenia filmu “W otchłań cieni”, który przygotowaliśmy w związku z 80. rocznicą likwidacji płockiego getta. W filmie posłuchać można relacji świadków tych wydarzeń, zobaczyć archiwalia i rysunki udostępnione nam przez Jakuba Gutermana, a także posłuchać muzyki Piotra Dąbrowskiego i płockiej grupy Schröttersburg. Film […]
Matias Marienstras (Mateusz Mariański) (1900-1957) – lekarz. Urodził się 22 września w Płocku. Był synem pochodzącego z Warszawy kupca Moszka i Sury z domu Krykus. Miał dwóch braci – Wilhelma, który z zawodu był lekarzem i Maksymiliana – aptekarza, oraz siostrę Franciszkę (po mężu Sztabholc).
W latach młodości był członkiem Makabi oraz przewodniczącym sekcji kajakarskiej stowarzyszenia. Ukończył z wyróżnieniem Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Dyplom otrzymał 3 lipca 1929 roku (specjalizacja: laryngologia i chirurgia). Do 1932 roku związany był z wileńską uczelnią, na której prowadził wykłady. Posiadał dyplom m.in. doktora wszech nauk lekarskich oraz Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie.
W 1932 roku zawarł małżeństwo z Kazimierą Butkiewicz (ur. 1902), córką Matyldy i Ottona, która z wykształcenia była pianistką. Po ślubie Matias Marienstras zamieszkał z żoną w Płocku. Zawodowo był związany ze Szpitalem Żydowskim im. Izaaka Fogla. Przy ulicy Kolegialnej 10 prowadził prywatny gabinet laryngologiczny. Był członkiem oddziału płockiego Towarzystwa Higienicznego.
Krótko przed wybuchem II wojny światowej wraz z żoną przeniósł się do Warszawy. Tu urodził się jego syn Grzegorz Janusz (Zvi). W okresie okupacji przebywał z rodziną w Wilnie, następnie w Grodnie, gdzie przez cały okres wojny wspierał czynnie oddziały partyzanckie walczące z okupantem hitlerowskim m.in. potajemnie udzielając pomocy medycznej rannym żołnierzom.
W 1947 roku powrócił do Polski i osiadł z rodziną w Gdańsku. Pracował jako laryngolog oraz lekarz gdańskich szkół. Leczył także nurków, którzy wydobywali zatopione w czasie II wojny światowej statki w Zatoce Gdańskiej. Wyjechał następnie z rodziną do Warszawy, gdzie pracował jako lekarski inspektor szkół oraz lekarz domu dziecka w Śródborowie. W 1952 roku wyemigrował z rodziną do Izraela. Do końca życia pracował w swoim zawodzie (m.in. w miastach Afula i Hadera). Zmarł 13 marca 1957 roku w wyniku udaru.
Płoccy Żydzi, prócz tworzenia własnych organizacji społecznych, brali czynny udział w aktywności wielu innych funkcjonujących w przestrzeni miasta. Przykładem może być Płockie Towarzystwo Lekarskie, w którym udzielali się płoccy medycy żydowskiego pochodzenia, związani m.in. ze szpitalem im. Izaaka Fogla. Drugi od lewej strony stoi doktor […]
27 stycznia 2021 r., obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Tradycyjnie już, odpowiadając na coroczny apel Fundacji Shalom, zapraszamy wszystkich płocczan do zapalenia świec w oknach o godzinie 18.00 na znak upamiętnienia ofiar Holokaustu. Naszym obowiązkiem jest pamięć. Nigdy więcej.
Chaim Mendel vel Mieczysław Themerson (1871–1930) – płocki lekarz medycyny, literat i publicysta przyszedł na świat 8 października 1871 roku, jako syn tokarza Rubina i Chai Tauby Themersonów. Chaim Mendel ukończył płockie Gimnazjum Gubernialne, a następnie Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów prowadził prywatną praktykę lekarską przy ulicy Grodzkiej. Żoną Chaima Mendla była Sara Liba vel Salomea z domu Smulewicz (ur. 1879), z którą miał troje dzieci: córkę Irenę (ur. 1904) oraz synów Stefana (1910–1988), późniejszego wybitnego pisarza, publicystę i filmowca oraz Romana (1900–1929), lekarza. W 1914 roku Chaim Mendel został zmobilizowany do armii carskiej – pełnił obowiązki lekarza wojskowego w Wielkich Łukach.W 1919 roku powrócił z rodziną do Płocka. Themersonowie zamieszkali przy ulicy Grodzkiej pod numerem 5. Tu też Chaim Mendel prowadził gabinet jako specjalista chorób wewnętrznych. Był zarazem lekarzem Powiatowej Kasy Chorych.
Pasją Chaima Mendla vel Mieczysława Themersona była literatura: publikował artykuły medyczne i drobne utwory literackie w takich czasopismach, jak: „Ginekologia”, „Zdrowie”, „Goniec Poranny”, „Kurier Codzienny”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Rozmaitości Literackie i Naukowe” oraz „Izraelita”. Był autorem utworów dramatycznych „Tajemnica”, „Trucizna”, „Pleśń” i „Na fali” (wystawiony w Płocku w 1903 roku), a także powieści „Szpieg” i „Bunt krwi”. Themerson był zarazem działaczem społecznym – współzałożycielem Towarzystwa Opieki Bezpłatnej nad Biednymi Chorymi Żydami. Należał do Towarzystwa Naukowego Płockiego, Płockiego Towarzystwa Wioślarskiego oraz Polskiej Prasy Postępowej.
Paweł Goldstein (1884-1942) – wybitny chirurg, uczony, jeden z pionierów neurochirurgii w Polsce, urodził się w 1884 roku w rodzinie Kalmana Kopela i Temry z Taców. Jego rodzina mieszkała przy ówczesnej ulicy Więziennej 10 (obecnie Sienkiewicza 30) w kamienicy Marii Obniskiej. Paweł Goldstein był uczniem […]
W roku 2021 przypada 80. rocznica likwidacji płockiego getta. Pierwsza deportacja płockich Żydów miała miejsce 21 lutego 1941 roku, ostatnia – 1 marca tego roku. Chcąc upamiętnić te dni, kiedy ok. 10 tysięcy Żydów zostało wywiezionych przez Niemców do obozów pracy i zagłady, Fundacja Nobiscum […]
Józef Majer Kunig (1857-1930) – syn Szyi Lejzera i Ryfki z Majorkiewiczów. Absolwent Gimnazjum Gubernialnego w Płocku i Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni dyrektor szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla. Był znanym w Płocku społecznikiem: w czasie I wojny światowej działał w Komitecie Niesienia Pomocy Żydom w Płocku, w latach 20. XX wieku – w Żydowskim Towarzystwie Dobroczynności. Był także prezesem Stowarzyszenia Hazomir.
W 1832 roku w Płocku w rodzinie lekarza Filipa Lubelskiego i Wilhelminy z Frankensteinów przyszedł na świat Wilhelm Szymon Lubelski – przyszły lekarz psychiatra, zarazem działacz społeczny, ulubieniec warszawiaków, ceniony za swoją wszechstronną wiedzę, poczucie humoru i erudycję. Wilhelm ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim, następnie […]
