Chaim Mendel vel Mieczysław Themerson (1871–1930) – płocki lekarz medycyny, literat i publicysta przyszedł na świat 8 października 1871 roku, jako syn tokarza Rubina i Chai Tauby Themersonów. Chaim Mendel ukończył płockie Gimnazjum Gubernialne, a następnie Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów prowadził prywatną […]
Paweł Goldstein (1884-1942) – wybitny chirurg, uczony, jeden z pionierów neurochirurgii w Polsce, urodził się w 1884 roku w rodzinie Kalmana Kopela i Temry z Taców. Jego rodzina mieszkała przy ówczesnej ulicy Więziennej 10 (obecnie Sienkiewicza 30) w kamienicy Marii Obniskiej. Paweł Goldstein był uczniem […]
W roku 2021 przypada 80. rocznica likwidacji płockiego getta. Pierwsza deportacja płockich Żydów miała miejsce 21 lutego 1941 roku, ostatnia – 1 marca tego roku. Chcąc upamiętnić te dni, kiedy ok. 10 tysięcy Żydów zostało wywiezionych przez Niemców do obozów pracy i zagłady, Fundacja Nobiscum przygotowała trzy wydarzenia.
Premiera filmu W otchłań cieni
21 lutego 2021 r., godz. 18.00
Strony jewishplock.eu, fundacjanobiscum.eu oraz kanały fundacji na Facebooku
W dniu 21 lutego 1941 roku we wczesnych godzinach rannych otoczono żydowską dzielnicę i SS-owcy zaczęli wypędzać biciem Żydów z ich mieszkań. Pierwszą fazę wysiedleńczą obserwowałem z okna naszego mieszkania. Wypędzonych z mieszkań Żydów bito strasznie i pędzono do ciężarówek. Na ulicach leżało wielu ludzi bez znaków życia. Klapy ciężarówek nie zostały opuszczone, a przy obu jej stronach stali SS-owcy z pałkami i bili wchodzących, tak że przed ciężarówką utworzyło się naturalne wejście na wóz z ciał ludzkich. Wszelkie bagaże odebrano nam przed wejściem na wóz. Pamiętam, że w dniu wysiedlenia był straszny mróz, a wielu ludzi na ciężarówkach było w samej bieliźnie. Na każdej ciężarówce było około 35-40 osób, wepchniętych jak sardynki. [Izaak Zemelman]
Autorami filmu są Gabriela Nowak-Dąbrowska i Piotr Dąbrowski z Fundacji Nobiscum. Na produkcję składają się fragmenty wspomnień płockich Żydów, ktorzy przeżyli deportację z płockiego getta, m.in. Symchy Gutermana, Adama Neumana-Nowickiego, Izaaka Zemelmana, Temy Lichtensztajn, a także materiały archiwalne oraz specjalnie na tę okazję zanimowane rysunki autorstwa Jakuba Gutermana, płocczanina, utalentowanego artysty i znanego wielu mieszkańcom naszego miasta dobrego ducha Płocka.
Tytuł filmu nawiązuje do wiersza Symchy Gutermana “Moja wiara”.
Film dostępny będzie w wersji polskojęzycznej, z polskimi oraz angielskimi napisami.
Wystawa wirtualna Żydzi płoccy 1939-1945
Premiera wystawy: 21 lutego 2021 r., godz. 18.00
Strony jewishplock.eu, fundacjanobiscum.eu oraz kanały Fundacji Nobiscum oraz Płockiej Galerii Sztuki na Facebooku
Przed II wojną światową w Płocku mieszkało niemal 10 tysięcy Żydów. Odgrywali oni istotną rolę w życiu społecznym, kulturalnym i gospodarczym miasta. Współtworzyli historię Płocka przez ponad 700 lat. Wybuch II wojny światowej sprawił, że ich świat przestał istnieć. Wystawa wirtualna zatytułowana “Żydzi płoccy 1939-1945”, przygotowana przez Fundację Nobiscum we współpracy z Płocką Galerią Sztuki, przypomni najważniejsze informacje dotyczące losów płockich Żydów w okresie II wojny światowej. Materiały zaprezentowane na wystawie pochodzącą m.in. ze zbiorów Towarzystwa Naukowego Płockiego, Ghetto Fighters House, Archiwum Państwowego w Płocku, Biblioteki Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz zbiorów prywatnych.
Autor: Gabriela Nowak-Dąbrowska
Koncepcja graficzna i wykonanie strony: Piotr Dąbrowski
Partner projektu: Płocka Galeria Sztuki
Wystawa dostępna będzie w wersji polsko-, oraz angielskojęzycznej.
Projekt edukacyjny To wydarzyło się tu, gdzie stoisz
21 lutego – 1 marca 2021 r.
Przestrzeń ulicy Józefa Kwiatka w Płocku
Jak często mieszkając, załatwiając różne sprawy czy oczekując na przyjazd autobusu zastanawiamy się nad losem blisko 10 tysięcy ludzi, którzy na przełomie lutego i marca 1941 roku zostali brutalnie wysiedleni z płockiego getta, a dokładnie z ulicy Kwiatka, dawnej Szerokiej? W 80. rocznicę deportacji płockich Żydów Fundacja Nobiscum pragnie przypomnieć o tym wydarzeniu poprzez realizację projektu edukacyjnego w przestrzeni ulicy. Na planszach informacyjnych znajdą się zdjęcia i informacje, a także kody QR umożliwiające przejście do stron internetowych z wystawą wirtualną Żydzi płoccy 1939-1945 oraz filmem W otchłań cieni.
Więcej szczegółowych informacji na temat naszych projektów niebawem!
Józef Majer Kunig (1857-1930) – syn Szyi Lejzera i Ryfki z Majorkiewiczów. Absolwent Gimnazjum Gubernialnego w Płocku i Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni dyrektor szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla. Był znanym w Płocku społecznikiem: w czasie I wojny światowej działał w Komitecie Niesienia Pomocy Żydom w […]
W 1832 roku w Płocku w rodzinie lekarza Filipa Lubelskiego i Wilhelminy z Frankensteinów przyszedł na świat Wilhelm Szymon Lubelski – przyszły lekarz psychiatra, zarazem działacz społeczny, ulubieniec warszawiaków, ceniony za swoją wszechstronną wiedzę, poczucie humoru i erudycję. Wilhelm ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim, następnie […]
Zygmunt Perkahl (1848-1902) – ordynator i nadzorca szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla w Płocku, lekarz Gimnazjum Gubernialnego, od 1899 roku prezes Płockiego Towarzystwa Lekarskiego. Był jednym z organizatorów Resursy Miejskiej w Płocku.
Zygmunt Perkahl cieszył się ogólnym uznaniem płocczan, uchodził za człowieka zacnego charakteru, bezinteresownego, szczerze hołdującego w życiu zasadzie miłości bliźniego i całkowitej tolerancji.
Doktor medycyny Dawid Wassercug urodził się we Włocławku w 1857 roku, jako syn Salomona i Nechy z Nirensztejnów. Ukończył tu gimnazjum, następnie wstąpił na Cesarski Uniwersytet Warszawski. W 1880 roku, jeszcze jako student, napisał rozprawę konkursową zatytułowaną „O pęcherzu moczowym”, za którą otrzymał złoty medal. […]
W ramach projektu Szkoła Dialogu uczennice Zespołu Szkół Usług i Przedsiębiorczości w Płocku wykonały mapę, na której znalazło się wiele lokalizacji związanych z historią płockich Żydów. Warto dodać, że mapa jest samodzielną pracą uczennic, wykonaną pod kierunkiem opiekunek grupy oraz Doroty Cieślik, która prowadziła zajęcia […]
Cecylia (Celina) Kempner urodziła się w Płocku 13 listopada 1880 roku, jako córka księgarza Ludwika i Tauby z Konów. Była działaczką Polskiej Partii Socjalistycznej. Jak wspomina Kazimierz Askanas, Celina Kempner, absolwentka Gimnazjum Żeńskiego w Płocku, znana była w mieście jako „Cechna”. Popularność zawdzięczała gruntownemu wykształceniu w zakresie historii, literatury, ekonomii oraz filozofii, a także bliskim powiązaniom z grupą młodej inteligencji płockiej i szerokim kontaktom z robotnikami m.in. fabryk Sarny i Marguliesa. Współpracowała ze znanym działaczem socjalistycznym Pawłem Lewinsonem-Łapińskim. Brała udział w manifestacji robotniczej w 1905 roku w Płocku – przemawiała podczas wiecu w parku za Tumem. Przemówienie to zaczęło się od słów: „Jestem w potrójnej niewoli — jako kobieta, jako Polka i jako przeciwstawiający się uciskowi działacz robotniczy”.
W 1935 roku wyszła za mąż za marszałka Sejmu RP Ignacego Daszyńskiego (była jego drugą żoną). Zginęła w Warszawie w czasie okupacji.
Efroim Isser vel Izydor Wasserman (1848-1921) – syn Szlamy i Dobry z domu Wróbel, żonaty z Blimą vel Balbiną z domu Goldberik, płocki księgarz, drukarz i działacz społeczny. W latach 1872-1887 prowadził księgarnię w domu Rubina Sigelberga przy ulicy Grodzkiej. W 1876 roku założył drukarnię, […]
