POPRZEDNIA STRONA NASTĘPNA STRONA
W 1898 roku z inicjatywy Mirandy z Kohnów Wolfsohn powstał w Płocku przytułek dla sierot, utrzymywany ze składek, ofiar jednorazowych, przede wszystkim zaś z funduszy własnych założycielki. Miranda Wolfsohn urodziła się około 1841 roku, była córką Mojżesza i Hindy z Fajersztejnów małżonków Kohnów. Jej mąż – Markus Frenkel Wolfsohn (1830-1910) – był kupcem zbożowym, bankierem, członkiem Towarzystwa Wzajemnego Kredytu w Płocku i znanym płockim filantropem m.in. jednym z inicjatorów powstania szpitala żydowskiego. Miranda Wolfsohn, prócz zaangażowania w działalność przytułku dla sierot, roztaczała także opiekę nad przytułkiem dla starców i kalek.
W 1905 roku przy Żydowskim Towarzystwie Dobroczynności założono ochronkę dla dziewcząt, które nie ukończyły 13 roku życia. W 1913 roku w ochronce znalazło przytułek i utrzymanie 16 dziewczynek, przeważnie sierot, w 1915 roku przebywało tu 20 dzieci. Ochronkę finansowo wspierali m.in. Moszek Szlama Sarna, Adolf Russak, Julian Kwiatek, rodziny Fajansów, Płońskierów, Szyfów i Szlossbergów.
W czasie I wojny światowej gmina żydowska w Płocku uruchomiła przy pomocy Stowarzyszenia Niemieckich Żydów w Berlinie ochronę dzienną dla 80 dzieci.
W 1917 roku powstało Towarzystwo Opieki nad Dziećmi Żydowskimi w Płocku. Według Ustawy Towarzystwa jego celem było rozciągnięcie opieki moralnej i materialnej nad ubogimi dziećmi w Płocku. Cel ten realizowano poprzez popieranie instytucji dotychczas w Płocku istniejących i opiekujących się dziećmi, otwieranie nowych ochron i przytulisk dla dzieci, tworzenie kolonii i półkolonii, dostarczanie dzieciom odzieży i żywności, udzielanie opieki lekarskiej, środków na kształcenie się itp. Fundusze Towarzystwa pochodziły ze składek członków, ofiar i darowizn, dochodów z kapitałów i majątków Towarzystwa, urządzanych odczytów, koncertów, przedstawień teatralnych, a także ofiar składanych do puszek porozwieszanych w różnych miejscach. Pod tekstem ustawy swoje podpisy złożyli Józef Rogozik, Izrael Nożyca, Mojżesz Jakub Globus, Józef Kohn, Eda Sarna i Paulina Altberg. Siedziba Towarzystwa mieściła się przy ulicy Dobrzyńskiej w domu Franciszka i Marceliana Antoniego Zielińskich.
Towarzystwo Opieki nad Dziećmi Żydowskimi w Płocku zawiadywało Schroniskiem dla Bezdomnych Dzieci Żydowskich w Płocku, którego założycielami byli Mojżesz Jakub Globus i Mordka Koszerkiewicz. W skład zarządu wchodzili Józef Rogozik, Paulina Altberg, Eda Sarna, Mojżesz Jakub Globus, Mordka Koszerkiewicz, Szlama Eksztajn, Jakub Józef Bursztyn, Berysz Czerkas, Józef Kon i Izrael Nożyca.
Schronisko utrzymywało się z subsydium zarządu gminy żydowskiej, funduszy pochodzących z American Jewish Joint Distribution Committee, subsydium Magistratu oraz dobrowolnych ofiar. Celem zasilenia funduszy schroniska jego zarząd organizował różne wydarzenia charytatywne, w tym przedstawienia w gmachu teatru miejskiego. W 1921 roku zakład posiadał 25 miejsc (pensjonariuszy 45) i zatrudniał 5 osób.
Ochrona dzienna dla dzieci żydowskich z internatem mieściła się w domu gminy żydowskiej przy ulicy Zduńskiej 5 i rozwijała swoją działalność na podstawie statutu Żydowskiego Towarzystwa Dobroczynności. Był to zakład o charakterze zamkniętym, utrzymujący się z opłat za dzieci, subwencji gminy żydowskiej, Centralnego Stowarzyszenia Opieki nad Sierotami, subsydium Magistratu miasta Płocka, urządzanych imprez charytatywnych i ofiar prywatnych. Zabawy na rzecz ochronki żydowskiej były urządzane m.in. w sali gimnastycznej szkoły powszechnej przy ulicy Dobrzyńskiej. Zakład roztaczał opiekę nad dziećmi żydowskimi miasta Płocka, sierotami, półsierotami i dziećmi opuszczonymi przez rodziców, w wieku od 3 do 14 lat.
W czerwcu 1923 roku w zakładzie przy ulicy Zduńskiej przebywało 23 dzieci, w grudniu tego roku – 37, na początku marca 1924 roku – 31 (najmłodsze – Fajga Lewkowicz – miało 3 lata, najstarsze – Estera Szlachter – 15 lat), pod koniec maja 1924 roku – 35.
Według danych z 2 lipca 1929 roku, w Ochronie przebywało 30 dzieci, 20 dziewczynek i 10 chłopców, w wieku od 2 do 14 lat. Dział administracyjny zatrudniał 2 pracowników, dział wychowawczy – 1. W 1930 roku w Ochronce przebywało 12 chłopców i 20 dziewczynek. Najmłodsze dzieci nie miały ukończonych 3 lat. Koszt dzienny utrzymania jednego dziecka wynosił 1,20 złotych. W styczniu 1931 roku w Ochronce przebywało 32 dzieci, w październiku tego roku – 35. W skład zarządu instytucji w tym czasie wchodzili Paulina Altberg, Frenklowa, Mojżesz Altberg, Alfred Blay, I. J. Bursztyn, Jakub Kenigsberg i Józef Rogozik. Kierowniczką, gospodynią i wychowawczynią zakładu była Jadwiga Zand, która przez szereg lat zajmowała posadę wychowawczyni w analogicznym zakładzie w Łodzi, miała wykształcenie gimnazjalne i duże doświadczenie.
Paulina Altberg, znana w Płocku działaczka charytatywna, opiekowała się Ochronką przez większość lat jej istnienia. Jak wspominał wychowanek Ochronki Gustaw Puk: „Sierociniec był jej oczkiem w głowie i nie szczędziła ona wysiłków, aby podnieść jego poziom. Była dla nas, dzieci, jak matka, do której zwracaliśmy się w potrzebie. Pozostanie w naszych sercach jako symbol matki żydowskiej, oddanej i troskliwej oraz jako symbol dobra w duszy ludzkiej”. Paulina (Perla) Altberg urodziła się 10 października 1865 roku w Płocku, w rodzinie Beniamina i Liby Racheli (Bronisławy) z Goldsztejnów małżonków Golde. Była nauczycielką muzyki, a jej gry na pianinie lubił słuchać Icchok Lejbusz Perec, który przyjaźnił się z Altbergami. Grywała mu godzinami utwory Roberta Schumanna i Ludwiga van Beethovena. Miłość do muzyki zaszczepiła swojej córce Emmie, która była wybitną pianistką, klawesynistką, pedagogiem muzycznym i publicystką. Paulina Altberg wraz ze swoją matką Bronisławą Golde zajmowała się organizacją przedstawień amatorskich, koncertów i zabaw, z których dochody były przeznaczane na działalność szkoły religijnej Talmud-Tora. Była członkinią zarządu Żydowskiego Towarzystwa Opieki nad Matką i Dzieckiem „Kropla Mleka” oraz przewodniczącą sekcji rozdawnictwa odzieży i obuwia dziatwie szkolnej przy Żydowskim Towarzystwie Dobroczynności. W 1917 roku współtworzyła Towarzystwo Opieki nad Dziećmi Żydowskimi w Płocku oraz wchodziła w skład zarządu Schroniska dla Bezdomnych Dzieci Żydowskich w Płocku, które działało przy Towarzystwie. Przez wiele lat była główną opiekunką Ochrony dla dzieci żydowskich w Płocku. Dla swoich podopiecznych organizowała m.in. wyjazdy na kolonie do Ciechocinka i Emilina. Paulina Altberg zmarła 15 marca 1938 roku. Została pochowana na miejscowym cmentarzu żydowskim.
